Blockchain technologie maakt het mogelijk om op een efficiënte, veilige en transparante manier bij te houden waar ons voedsel vandaan komt.

Tekst: Wouter Sorbi

Blockchain kan je zien als een word document waar iedereen in de keten op kan schrijven. Er zijn alleen twee regels. Eén: je kan nooit iets uit het word-document verwijderen en twee: niemand is eigenaar van het document, iedereen kan het opvragen en inzien.

Hoe werkt het?

Er is een boer die appels produceert. Deze boer verkoopt zijn appels aan een groothandel. In het document schrijft de boer dat de appels een rode kleur hebben, biologisch verbouwd zijn en allemaal verkocht zijn aan een en dezelfde groothandel.

De groothandel schrijft vervolgens in het document de appels ontvangen te hebben van de boer, deze verpakt te hebben in dozen van tienstuks en heeft geleverd aan drie verschillende groentewinkels.

De groentewinkels geven aan de dozen appels te hebben ontvangen en verkopen deze aan consumenten die dat ook weer in het document zetten.

Mocht iemand zeggen ook appels van deze appelboer te verkopen, zal het document zeggen dat dit niet mogelijk is want alle appels zijn verkocht aan de bovenstaande partijen.

Zo creëer je een ‘grootboek’ waarin iedereen elkaar kan controleren. Dit open systeem vergroot het vertrouwen, verantwoording en creëert transparantie. De technologie kan veel automatische bedrijfsprocessen overnemen. Blockchain maakt de weg van boerderij tot vork hiermee transparant. Waardoor anonimiteit in de productie van voedsel is uitgesloten.

Voedsel veiligheid

Wereldwijd zijn er de afgelopen jaren problemen geweest met de voedselveiligheid.

Babymelkpoeder in China bleek giftig te zijn door de toevoeging van melamine. Of de met bacteriën besmette spinazie in Amerika, waardoor alle spinazie uit de schappen moest worden gehaald.

In Nederland heeft de voedsel- en warenautoriteit ook veel moeten ingrijpen, bijvoorbeeld bij paardenvlees dat werd verkocht als runderbiefstuk, of bij de uitbraak van dierenziektes zoals de vogelgriep, waardoor veel dieren noodgedwongen moesten worden afgemaakt. Dat het een probleem is bewijst het recente voorbeeld van de eieren die besmet zijn met fipronil. Deze stof wordt vaak gebruikt bij dierengeneeskundige producten maar mag niet gebruikt worden bij dieren bestemd voor de voedselketen, want de stof is matig giftig voor de mens. Toch was fipronil in de eieren terecht gekomen. Deze besmettingen of vervalsingen van voedsel zorgen voor veel onnodige verspilling.

Van ‘traceability naar transparency’

De Amerikaanse supermarktketen Walmart maakt reeds gebruik van een blockchain. Frank Yiannas, vice president van de voedselveiligheid-afdeling van het bedrijf denkt dat deze technologie een licht op de gehele voedselsector gaat schijnen. Hierdoor gaat de voedselketen van ‘traceability naar transparency’.

Hij hoopt met zijn visie een transparanter voedselsysteem te creëren. Door een hogere mate van transparantie is er een verbeterde controle op voedselveiligheid, is het voedsel verser en is er minder voedselverspilling. Ook houdt voedselfraude op te bestaan omdat producten altijd tot de oorspronkelijke bron te herleiden zijn. Hierdoor is iedereen in het systeem meer bewust van zijn eigen verantwoordelijkheid. Als gevolg van deze openheid gaat de consument de markt meer vertrouwen.

Samensmelting van trends

Toepassing van blockchain maakt het mogelijk nieuwe systemen te ontwikkelen, waarmee voedsel altijd op de juiste tijd, tegen een eerlijke prijs, op de juiste plaats te verkrijgen is, en waarbij iedereen in een groot online systeem elkaar controleert en zijn verantwoordelijkheid neemt. In dit nieuwe systeem kan de consument altijd het echte verhaal achter de producten die hij koopt inzien. Alle informatie over het voedsel is dan bijvoorbeeld op te vragen per mobiele telefoon, computer of op grote schermen in de supermarkt. De jonge generatie die steeds meer met eten bezig is vindt dit belangrijk.

Supermarkt van de toekomst

Een mooi voorbeeld van deze ontwikkelingen is bijvoorbeeld de Future Food District expositie uit 2015 in Milaan maakten bezoekers kennis met de supermarkt van de toekomst. Hier was op grote schermen op te vragen waar producten vandaan kwamen, welke boer deze had verbouwd en onder welke omstandigheden deze waren geproduceerd.