Na meer dan een jaar COVID-19 zijn we inmiddels gewend geraakt aan thuiswerken. Toch kunnen we ook niet wachten om weer naar de zaak te komen. Verhalen over vermoeidheid en overprikkeling van schermen doen de ronde, maar volgens corporate antropoloog Danielle Braun krijgen we door thuiswerken ook te maken met sociale onderprikkeling.

Coverfoto: Xander Waller van restaurant Entrepot, door Chantal Arnts 

Volgens Braun is het belangrijk om als werkgever stil te staan bij de verschillende aspecten die een rol spelen bij de intrinsieke motivatie van je werknemers. Ondanks dat we het thuiswerken het afgelopen jaar efficiënt hebben ingericht, zorgt het nieuwe normaal er volgens haar voor dat werknemers louter als homo economicus kunnen functioneren. Oftewel als een super efficiënte rationele mens, dat spullen koopt en weer verkoopt. Om je team gemotiveerd en optimistisch te houden, is het volgens haar belangrijk om ook de andere menselijke aspecten van werknemers te prikkelen. 

De ambachtelijke mens

Naast de homo economicus, hebben wij mensen namelijk ook nog de homo faber in ons; de ambachtelijke mens. De homo faber zorgt voor de intrinsieke motivatie om dingen om ons heen zo mooi mogelijk te maken. Een wijnhandelaar wil niet alleen zoveel mogelijk wijn verkopen, maar doet dat ook graag in de mooiste winkel, met een hapje erbij en een goed gesprek met zijn klant. Zorg ervoor dat je dit in het achterhoofd houdt als werkgever.

Te veel afstand

Dan is er de homo ludens; de spelende mens. Met elkaar in verbinding zijn is volgens Braun één van de belangrijkste kernwaarden van ons menselijke bestaan. Door het digitale thuiswerken wordt de afstand tussen collega’s en klanten steeds groter en onze onderliggende verbinding kleiner. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat ook deze kant van hun werknemers tot uiting kunnen komen. Zo stelt Braun voor toch een bedrijfsevenement of uitje te organiseren waarin covidproof spelelementen worden verweven.

Apenrotsgedrag

Ook de uiting van onze innerlijke homo hierarchicus wordt volgens Braun gemist. De hiërarchische mens houdt van denken in posities en loopbaankansen. Door het thuiswerken valt het 'apenrotsgedrag' weg. Nu zou je kunnen denken dat het wegvallen machogedrag op de werkvloer juist een zegen is, toch zegt Braun dat dit belangrijk is om de motivatie van een team op peil te houden.

Stel je hebt een mooi project afgerond en jouw manager loopt langs en geeft openlijk een compliment, dan zorgt dat voor een boost. Al helemaal wanneer andere collega’s dat compliment ook horen en extra waardering uiten. Lichte prikkelingen van het natuurlijke competitieve gedrag zijn volgens Braun essentieel op de werkvloer. Om dat gedrag binnen de huidige manier van werken te stimuleren, stelt ze een simpele oplossing voor: zet als werkgever complimenten in een cc naar het hele team.

Verbinding tussen collega's

Als laatste noemt Braun nog de homo eroticus. Hoewel onze tijd in het teken staat van #metoo, blijft het een feit dat één op de vier Nederlandse relaties ontstaan op de werkvloer. Het is volgens Braun onzin om te zeggen, dat de organisaties louter plekken zijn waar economisch en doelgericht wordt gehandeld. Het werk is een plek waar in sommige gevallen meer tijd wordt doorgebracht dan thuis. Gezien worden op de werkvloer en het opbouwen van relaties, romantisch of niet, hoort erbij. 

Rituelen op de werkvloer

Braun benadrukt het feit dat in deze tijd van afstand, aandacht het nieuwe goud is. Het afgelopen jaar hebben we als samenleving het menselijke contact ontbeert. Wanneer we weer naar kantoor mogen zal dit een grote overgang zijn voor veel werknemers. Om een shock en twijfels te voorkomen is het volgens de antropoloog belangrijk om dat op een goede manier te begeleiden. Zo stelt ze dat mensen al eeuwen gebruik maken van rituelen om de overgang van de ene naar de andere fase te markeren. Haar tip? Zorg ook als werkgever voor een ritueel tijdens de terugkeerfase naar de werkvloer en vier wat we weer mogen!

Dit artikel is gebaseerd op een uitzending FSN University, een livestream van netwerkorganisatie Foodservice Network.