Samen van een maaltijd genieten is een uiting van vriendschap, plezier en zorgt voor verbondenheid. Tijdens de pandemie is het moeilijker geworden om er een bruisend sociaal leven op na te houden. Diners, borrels met vrienden en andere spontane plannen hebben totaal nieuwe vormen aangenomen. Gedurende deze pandemie is het belangrijk om stil te staan bij onze vriendschappen.

Coverfoto: vrienden eten Choux at home, lees het artikel van Guus Thijssen daarover hier, foto door Nichon Glerum

Hoe eten onze relaties bepaalt

In haar boek 'Eating Together: Food, Friendship, and Inequality', betoogt socioloog Alice P. Julier dat de manier waarop Amerikanen samen de maaltijd genieten een centrale rol speelt in het sociale leven in de Verenigde Staten. Zij gelooft dat wanneer mensen hun vrienden, buren of familie uitnodigen, zaken als sociale ongelijkheid met betrekking tot ras, klasse of gender op een interessante manier ter sprake kunnen komen. Rond de eettafel worden relaties bepaald, grenzen van intimiteit en afstand worden getrokken en onstaat wederzijdse empathie. Nu we niet meer samen kunnen eten wordt ook ons empatisch vermorgen minder gevoed.

Bepalende factoren voor vriendschappen

Zoals veel zaken die we voor COVID-19 als normaal beschouwden, staan ook onze vriendschappen op een laag pitje. Schrijver en connection coach Kat Vellos stelt in een artikel in de New York Times dat er vier basisingrediënten zijn voor een goede vriendschap: fysieke nabijheid, regelmatig contact, een wederzijdse betrokkenheid en gemeenschappelijke visie op het leven. In haar boek 'We Should Get Together: The Secret to Cultivating Better Friendships' noemt ze deze factoren de 'zaadjes van verbinding'. Het zijn deze elementen die er samen voor zorgen dat gezonde vriendschap opbloeien. Wanneer een van deze ingrediënten ontbreekt is de kans op een mislukte vriendschap groter, schrijft ze.

C-list vrienden verdwijnen langzaam

Regelmatige fysieke ontmoetingen – zoals tijdens een lunch, diner of feest – zijn moeilijk in tijden van COVID-19. Vriendschappen die al langer bestaan hebben al meerdere periodes doorstaan waar het sociale contact soms minder was. Deze vriendschappen zullen blijven bestaan. Bovendien zullen mensen altijd manieren vinden om de relaties met hun besties goed te onderhouden. Het is de groep van de zogenaamde C-list friends die uit ons leven dreigt te verdwijnen door de gevolgen van de pandemie; degene met wie je koffie drinkt na een yogaklas of leden van je boekenclub met wie je maandelijks dineert.

Moeilijke tijden om nieuwe vrienden te maken

Alhoewel deze tijden moeilijk zijn voor alle vriendschappen, zijn het vooral jonge mensen die er het meest onder lijden. Hun leven bestaat namelijk vaak uit spontane plannen. Daarnaast is het voor mensen die zich in een overgangsfase bevinden en daardoor minder in staat zijn op oude contacten te vertrouwen, ook moeilijk om nieuwe sociale contacten op te bouwen en te onderhouden. Eerstejaars studenten kunnen bijvoorbeeld niet zo makkelijk vrienden maken tijdens hun Zoomcollege’s zonder de gezamenlijke lunch- of koffiepauze. Hetzelfde geldt voor mensen die net aan een nieuwe baan beginnen en hun collega’s niet of nauwelijks fysiek kunnen ontmoeten.

Verschillende meningen tijdens COVID-19

Niet alleen de afwezigheid van regelmatig fysiek contact zet onze vriendschappen onder druk. Ook de manier hoe we naar het leven kijken kan veranderen door de pandemie. Bijvoorbeeld: een vriend blijkt plotseling ontzettend bang te zijn en bezorgd over de situatie in de wereld, terwijl jij denkt: het valt allemaal wel mee, rustig aan. Of andersom, wanneer een vriend het wel normaal vindt om een paar mensen thuis uit te nodigen, maar jij dat gevaarlijk vindt. Dit soort problemen zouden normaal gesproken tijdens een maaltijd besproken kunnen worden, zoals Alice P. Julie schrijft: “Onderwerpen over intimiteit of afstand kunnen aan de eettafel worden besproken.”

Diverse manieren om bij te praten

Het is duidelijk dat de huidige situatie, waarin vrienden niet vaak samen kunnen komen om te eten, afstand creëert. Samen koken en eten is een sterke verbinder. Samen eten is een moment om bij te praten, elkaar even te zien en vaak een van de weinige momenten waarop mensen het niet erg vinden om hun werk opzij te leggen en de tijd voor elkaar te nemen. Één van de manieren om ervoor te zorgen dat bepaalde vriendschappen niet teveel verwateren, is het regelmatig inplannen van een belmoment of digitale samenkomst. Het artikel in de New York Times noemt dit check-ins, zoals je bij een werkoverleg zou doen. Bij vrienden die je niet dagelijks spreekt, kan zo'n geplande meeting een ideale manier zijn om even te vragen hoe het met de ander gaat en naar elkaars verhalen en ervaringen te luisteren.

Om die digitale ontmoetingen naar een hoger niveau te tillen hebben we een aantal voorbeelden van initiatieven die kunnen helpen op een rij gezet:

  •  Het Nederlandse Tech bedrijf Ex Machina Group (EMG) ontwikkelt al jaren websites en apps. Tijdens de pandemie bedachten ze een manier waarop mensen met elkaar in contact konden komen: The Tasting Games. De online spelletjes zijn een combinatie van live quizzen en proeverijen. Je kunt deze proeverijen boeken per persoon of met een groep.

  • Terwijl mensen langzaam wennen aan de anderhalvemeter-samenleving, organiseren festivals en muziekliefhebbers livestreams  waarop dj's verschillende sets draaien, in een poging consumenten over de hele wereld in een virtuele feeststemming te brengen.

  •  The Dinner Party Collective is een initiatief dat zich inzet om de relatie tussen studenten en voeding te herstellen. Inmiddels heeft het collectief zich ontwikkeld tot een organisatie die studenten, lokale makers, organisaties en producenten met elkaar verbindt. Tijdens COVID-19 kunnen mensen zich via een mailinglijst aanmelden voor een wekelijkse Zoombijeenkomst waarin online gezamenlijk wordt gegeten.   

  • Veel restaurants hebben tijdens de lockdown afhaalmenu’s om thuis te dineren. Bestel eens met vrienden een luxe maaltijd en bereid en eet samen via Zoom/Skype/Meets. In juli sprak Guus Thijssen met Merijn van Berlo over Choux at home. Lees het artikel hier.