In het nieuws. Het Delftse bedrijf Meatable en de Maastrichtse firma Mosa Meat brengen elk vele tientallen miljoenen euro’s bijeen om verder te werken aan de ontwikkeling van kweekvleesproducten, vlees waarbij weinig dierenleed komt kijken. Het Belgische bedrijf Peace of Meat speelde eveneens een pioniersrol. Food Inspiration vraagt zich af: wat is de stand van zaken?

Foto door: Mosa Meat

Mosa Meat maakte acht jaar geleden als eerste in de wereld een nagebootste mini-hamburger van kweekvlees. Het burgertje werd in Londen voor het eerst aan den volke getoond en vanzelfsprekend gebakken en gebraden.

Net als Mosa Meat, houdt Meatable zich bezig met vet- en spiergroei in laboratoria, vleeskweek dus. Meatable is nu zover dat in enkele weken tijd uit cellen vlees geproduceerd moet kunnen worden. Zonder dat er slachtdieren aan te pas komen, aldus Meatable, zal sprake zijn van een volwaardig product met dezelfde textuur, smaak en voedingswaarden als echt vlees.

Het bedrijf richt zich nu op de kweek van varkens- en rundvlees. Maar de technologie zou ook toepasbaar moeten zijn op schapenvlees, vissen en alle andere dierlijke cellen. Branchegenoot Mosa Meat had gehoopt dit jaar al een verkoopbaar product te kunnen afleveren. Deze taxatie was te optimistisch, erkent het bedrijf, maar het uur U is nu heel dichtbij.

Wat valt er verder te zeggen over kweekvlees?

Eat Just is Mosa Meat voor

Hoewel Mosa Meat met zijn hamburgertje een wereldprimeur had, stak het Amerikaanse Eat Just het Maastrichtse bedrijf het loef af. De autoriteiten van Singapore gaven Eat Just onlangs toestemming om kipnuggets van uit dierlijke cellen gekweekt vlees op de markt te introduceren. Naar het zich laat aanzien, zal voorlopig één restaurant in Singapore de (kostbare) nuggets op korte termijn gaan uitserveren.

Nederland liep ver voorop

Na onderzoek dat hij startte in 1981, kreeg de geboren Amsterdammer Willem van Eelen in 1991 in Amerika het patent op Vitro Meat ofwel kweekvlees. De Maastrichtse hoogleraar Mark Post borduurde verder op het werk van Van Eelen. In Londen presenteerde hij dus in 2013 de eerste mini-hamburger van gekweekt vlees. Post koos voor de Britse hoofdstad, omdat in de rest van Europa weinig mag met kweekvlees.

Officieel mag je op het continent gekweekt vlees niet eens in de koeling hebben en zeker niet eten. De Europese wetgever en de voedsel- en warenautoreit EFSA zijn kritisch op gemanipuleerde voedselproducten. Hoewel ervoor wordt geijverd, lijkt een bijzondere status van kweekvlees als zogenaamd novel food er op heel korte termijn in Europa nog niet in te zitten.

Ook Israël loopt voorop

Nederland en Europa verloren dus deels hun leidende positie als het gaat om gekweekt vlees. Naast de VS, streefde ook een land als Israël ons voorbij. De vier bedrijven die daar bezig zijn met kweekvlees, werken intensief samen. Eén van de firma’s verwacht dit jaar of volgend jaar slachtvrije biefstuk uit een 3D-printer op de markt te kunnen brengen.

Onlangs kwam een pionier op dit gebied, het Belgische bedrijf Peace of Meat, in Israëlische handen. Vanuit een eigen laboratorium in Antwerpen trekt Peace of Meat al enkele jaren internationaal de aandacht met kweekvet.

Kostprijs daalt fors

Het Nederlandse onderzoeksbureau CE Delft bracht deze maand naar buiten dat de kostprijs van kweekvlees op termijn met 75 procent verlaagd kan worden. Hiermee zouden de kosten in de buurt komen van de prijzen van vlees dat door slacht is verkregen. De bevindingen van CE Delft zijn gebaseerd op een model waarbij het uitgangspunt is: in 2030 wordt op industriële schaal kweekvlees geteeld.

Vlees zonder dieren?

In het verleden is kweekvlees weleens geportretteerd als “vlees waarvoor geen dier hoeft te sterven”. Volgens sommige deskundigen zouden we op termijn wellicht maar enkele honderden stuks vee op aarde meer nodig hebben voor de productie van vlees.

Hierop valt wel iets af te dwingen. De cellen om kweekvlees (spierweefsel) te laten groeien, hebben een voedingsbodem nodig. Als voedingsbodem is het bloedserum van ongeboren (maar nog levende) kalveren volop gebruikt; niet bepaald diervriendelijk. Inmiddels zijn diervriendelijker alternatieven voor handen.

De vraag die binnen enkele jaren wellicht retorisch zal blijken: staan we als mensheid op de drempel van een tijdperk, waarin we de massale slacht van dieren voor de vleesconsumptie definitief achter ons hebben gelaten?