Het kinderlijke enthousiasme en de positieve ondernemersgeest van Stephen Ritz maken dat hij erin slaagde een van de grauwste buurten ter wereld om te toveren tot een groene oase. In het New Yorkse stadsdeel The Bronx ontwikkelde hij een lesprogramma waarmee hij niet alleen gewassen tot bloei laat komen, maar ook de leerlingen in zijn klas. Dit is het bijzondere verhaal van Green Bronx Machine. 

The Bronx

Vraag een willekeurig persoon op de wereld waar hij of zij als eerste aan denkt bij de stad New York en die persoon zal zeggen: Empire State Building, Broadway, het vrijheidsbeeld, Central Park en gele taxi’s in de drukke straten van Manhattan. Dat New York bestaat. Maar wat veel mensen niet weten is dat de 1,6 miljoen inwoners die in Manhattan wonen, maar 19% van de totale New Yorkse bevolking is.

In de New Yorkse wijk The Bronx – een stadsdeel op slechts een steenworp afstand van Manhattan – wonen nog eens 1,8 miljoen inwoners. 31% van hen bevindt zich onder de armoedegrens. Het is daarmee het armste district van de Verenigde Staten. Het stadsdeel kenmerkt zich door hoogbouw, met name sociale woningbouw, criminaliteit, bende-activiteiten, drank- en drugsproblemen en fastfoodrestaurants.

Een groene klas in een grauwe buurt 

Daar, in The Bronx, werd 52 jaar geleden een man geboren: Stephen Ritz. Hem was een gemiddeld leven in deze ondergemiddelde wijk beschoren, ware het niet dat hij al van jongs af aan een ongeremd enthousiasme had, en een enorme wil en drive om mensen de positieve kant van het leven te laten zien. Als basisschooldocent liet hij kinderen dromen, en probeerde hen door educatie een betere toekomst te geven. Maar hoe creëer je in een grauw schoolgebouw in een zwarte wijk een groene toekomst? Hij introduceerde flora en fauna in zijn klaslokaal en startte er met het kweken van verschillende soorten kruiden, groenten en fruit. Wat begon met kruidenrekjes in de vensterbank groeide al snel uit tot vertical farms en zelfs een keuken in het lokaal waar al die verschillende soorten gewassen verwerkt werden in gezonde gerechten. Gerechten die de kinderen amper kenden.

"We grow vegetables, and our vegetables grow students, schools, and communities." - Stephen Ritz 

Want fastfood is in The Bronx het standaard dieet. Fine dining restaurants vind je er niet. Fastfoodrestaurants des te meer.The clown, the crown and the colonel vind je er op iedere straathoek. (The clown van Mcdonald's, the crown van Burger King en the colonel van Kentucky Fried Chicken, red). De vestiging van Domino’s in The Bronx is de meest winstgevende vestiging van de pizzaketen ter wereld. Supermarkten met verse producten zijn er niet. De deli’s die er zijn verkopen met name voorverpakt, processed food. Tankstationsshops zijn de meest populaire winkels van The Bronx. Samen met de vele liquor & tobacco stores. Het stadsdeel wordt daardoor ook wel een food desert genoemd, een woestijn waar vrijwel geen gezond, vers eten te krijgen is.

Een winkelstraat in The Bronx

Dus ging er een wereld open voor de kinderen in de les van Stephen Ritz toen ze ineens zorg moesten dragen voor aardbeienplantjes. Na veel liefde, zorg en water waren de kids zo trots als een pauw met hun eigen gekweekte aardbeitjes. In hun jonge leven hadden ze nog nooit zo iets puurs en gezonds gegeten, laat staan dat ze het hele groeiproces van zaadje tot vrucht gezien hadden. Ritz zag de kinderen tegelijkertijd met de gewassen opbloeien. Het klaslokaal werd een veilige plek in de onveilige buurt. Het werd letterlijk een groene oase waar de kinderen konden ademen, en vooruit kijken naar een groene toekomst.

Een van de studenten van Green Bronx Machine in het klaslokaal

Stephen Ritz als bewijs: verloor 50 kilo door gezond te eten

Het levende voorbeeld van de voordelen van een groen voedingspatroon was Stephen Ritz zelf. Voordat hij zijn eetbare klaslokaal opende, leefde hij van wat The Bronx hem te bieden had. Pizza’s, hamburgers en friet waren zijn dagelijkse dieet. Hij woog ruim 120 kilo. Toen hij startte met zijn groene lesmethode ging hij zelf ook eten wat hij kweekte. Het fastfood liet hij veel vaker staan, waardoor hij in een jaar tijd bijna 50 kilo verloor. Ritz voelde zich veel energieker, en werd nog meer gedreven om ook jonge kinderen te leren dat ‘groen’ eten beter is dan ‘bruin’ (vlees, frituursnacks, etc.). Ook merkte hij dat het groene eten niet alleen een goede invloed had op zijn gewicht, maar ook op zijn humeur. Hij ging minder geven om spullen en hechtte meer waarde aan zijn welzijn, en aan zijn ‘kinderen’ (de leerlingen). Het is de boodschap die hij zijn studenten tot op de dag van vandaag meegeeft: vecht niet om auto’s, juwelen of geld. Maar vecht voor een groene en gezonde toekomst voor jezelf en de mensen om je heen. 

Ritz: “Ik heb in de jaren meerdere studenten moeten begraven die op jonge leeftijd werden meegesleurd in het bendeleven van The Bronx dat draait om spullen en rijkdom. Het spijt mij dat ik ze niet voldoende heb kunnen laten zien en proeven van een andere toekomst.”

Van 1 school in The Bronx naar 500 scholen wereldwijd

Het eetbare klaslokaal van Stephen Ritz werd een succes. Bekende (oud)-stadsdeel bewoners zoals zangeres Jennifer Lopez en kledingontwerper Ralph Lauren zijn fan. De New Yorkse burgemeester Eric Adams support het initiatief. Ritz werd een nationale held en wist het met zijn enthousiasme zelfs te schoppen tot het ontmoeten van de Paus, en voormalig first lady Michelle Obama. Scholen en leraren van over de hele wereld hoorden ervan, en werden benieuwd naar de werkwijze. Om zijn bereik te vergroten startte Ritz een franchiseformule zonder winstoogmerk waarmee hij de filosofie en werkwijze van Green Bronx Machine kan delen met wie het maar wil horen en proeven. Inmiddels krijgen volgens deze methode dagelijks 50.000 scholieren les, in ruim 500 scholen verspreid over 15 landen. 

Stephen Ritz (r) en Cory (l)

Een groene toekomst voor Cory

Het echte succesverhaal van Green Bronx Machine? Dat wordt door de leerlingen zelf verteld. Door Cory bijvoorbeeld. Deze jongen groeide op in The Bronx, waar zijn oma voor hem zorgde aangezien zijn moeder dat niet kon, en zijn vader in de gevangenis zat. Cory volgde op jonge leeftijd het lesprogramma van Ritz. Hij werd zo geraakt door het werken met levende gewassen dat hij na zijn schooltijd – met een beetje hulp van Ritz – aan de slag ging als kweker in stadskas Gotham Greens. Met het geld dat hij verdient kan hij zichzelf en zijn oma onderhouden. Bovendien mag hij iedere dag verse gewassen mee naar huis nemen. Cory verdient met zijn job meer dan het dubbele van het gemiddelde inkomen in The Bronx, en eet waarschijnlijk wel tien keer zo gezond als de gemiddelde Bronxenaar. En dat enkel en alleen doordat Stephen Ritz hem in het eetbare klaslokaal heeft laten ruiken aan de mogelijkheden van een groene toekomst. 

Live luisteren naar het inspirerende verhaal van Stephen Ritz? Reserveer nu je ticket voor de Food Inspiration Days. Stephen Ritz is een van de keynote speakers op 17 en 18 oktober.