Wat is dat nu eigenlijk, leiderschap? Google zegt: ‘Leiderschap is het vermogen om een groep mensen te beïnvloeden, te motiveren en te inspireren om een gemeenschappelijk doel te bereiken.’ Klinkt logisch, maar ook vrij breed. Wat ik interessanter vind: wat betekent leiderschap in de horeca en in de evenementenwereld? Wat zijn de kenmerkende skills van succesvolle leiders in onze bedrijven?

Ik kom op veel plekken in de horeca. Van bruine cafés tot festivals, van intieme diners tot duizenden gasten in een congreszaal. Misschien heb ik er een zesde zintuig voor ontwikkeld, maar ik merk vaak meteen of er goed leiderschap is als ik een horecazaak binnenloop. En nee, dat is echt niet alleen de verdienste van de eigenaar. Het maakt ook niet uit of het een kleine zaak is of een grote onderneming. Je voelt het gewoon bij binnenkomst: hier zit visie achter. Hier is over alles nagedacht. En het team? Dat snapt die visie en draagt deze uit. 

Zoekend

Dat gaat niet vanzelf. Het is hard werken en zoeken. Ik merk dat ook bij mezelf. Als eigenaar van een congres- en eventlocatie mét restaurantfunctie, maak ik als leider continu keuzes en afwegingen. En nee, natuurlijk lukt lang niet alles. 

Neem ons restaurant. In de winteravonden loopt het voor geen meter. Dan denk je al snel: het concept klopt niet. Dat dacht ik zelf ook. We hebben echt van alles geprobeerd: live muziek met een harpist, een pianist, een open podium met jong zangtalent. Geen succes. Vaderdagacties, bierproeverijen, themadiners. Soms zat er meer personeel dan gasten in de zaal. Een enkele keer liep een actie wel goed, maar dan gaven we weer de halve omzet gratis weg. 

"Als iets niet werkt, ligt het nooit aan het team, maar aan de leiding"

Inzicht na jaren

Het bleef knagen, want als ondernemer wil je dat het lukt. Het voelde als falen. Het duurde jaren totdat ik me realiseerde waar het écht misging. De belangrijkste reden dat het restaurant in de winteravond niet liep? Ik was er zelf niet. Er was simpelweg geen duidelijke leiding. Niemand die aanvoelde waarom een gerecht niet liep. Niet iemand die drie keer per avond even een gerecht proefde en dan het gerecht aanpast.

Diegene had ik dus moeten zijn. Maar ik had een andere keuze gemaakt. Ik heb ervoor gekozen om overdag op de zaak te zijn. Voor de congressen. En, misschien nog belangrijker, om ’s avonds thuis te zijn bij mijn kinderen. Dus nee, ik heb daar geen spijt van. Overdag verdien ik meer, het bedrijf draait goed, en ik ben waar ik moet zijn. Maar het leerde me wel iets essentieels: als iets niet werkt, ligt het nooit aan het team. Het ligt aan de leiding.

Voelbaar verschil

Een ander voorbeeld. Tijdens een recente roadtrip door Zuid-Limburg lunchte ik met mijn vriendin in twee soortgelijke restaurants. Allebei gelegen in het groen, allebei vertelden ze een verhaal over ‘smaak, natuur en beleving’. Bij de één klopte alles. Aandacht, service, details, plezier. Het personeel wist wat ze deden en waarom. Bij de ander miste ik alles. Geen structuur, geen richting. Zelfs de leidinggevende keek alsof ie liever ergens anders was. En dat voel je. Als gast, als collega, als mens.

Was het slecht ondernemerschap? Nee, dat lijkt me niet, de zaak in kwestie zit er al jaren. Maar leiderschap ontbrak. En ik durf te wedden dat het personeelsverloop daar hoger ligt dan in de andere zaak.

Kwetsbaar opstellen

Een plek waar ik wél écht leiderschap voelde? Tomorrowland. Tijdens de laatste editie mocht ik daar een kijkje nemen bij de F&B-operatie. Je voelde het aan alles: hospitalitypersoneel werkt er met energie, met trots, met een duidelijk doel. Niet omdat ze rijk worden van het geweldige salaris. Maar omdat er leiders rondlopen, die weten wat ze willen overbrengen en dat met verve doen. En die ook zelf worden geleid, gecoacht en gesteund. Dat voel je als gast. Als leverancier. Als mens.

En ja, natuurlijk zag ik heus wel verbeterpunten. Maar het raakte mij dat zo’n grote organisatie begrijpt dat leiderschap geen trucje is. Ze laten zelfs externe bureau’s doorlopend de kwaliteit van hun F&B-performance checken. Dat is je kwetsbaar durven opstellen. Dat is leiderschap.

Of leiderschap aan te leren is? Ja, dat denk ik wel. Maar het begint met eerlijk durven kijken naar je eigen organisatie. Naar je team. Naar jezelf. En naar je eigen rol. Want leiderschap is een kwestie van bewust kiezen waar en wanneer je er wél bent en erkennen waar je ontbreekt. 

Maak jij als leider die keuze altijd bewust?