Wat is de stand in dark kitchenland? Na het stormachtige marktdebuut van enkele jaren geleden, lijkt het er nu op alsof de uitrol van dark kitchens stokt. Sommige digitale keukens zijn zelfs alweer gesloten. Toch zijn er ook kansen voor bezorgkeukens, maar die kansen zijn niet meer zo dark. Het lijkt erop alsof branded kitchens de nieuwe dark kitchens zijn.

Het aantal bezorgzaken en takeaways nam de afgelopen jaren fors toe. Volgens bureau Datlinq waren er afgelopen najaar 188 dark kitchens in ons land; merken zonder fysieke winkelvestiging die zich vanuit keukens bezighouden met delivery.

Maak je op grond van beschikbare cijfers van shared dark kitchens (waar meerdere virtuele merken een keukenunit huren) en monokeukens in merkloze bedrijfsgebouwen een omzetprognose, dan kom je per merk gemiddeld ongeveer uit op 30 tot 50 bezorgbestellingen op een avond à circa tien euro. Indien dit voor al die 188 merken geldt, zou je spreken over een totale jaaromzet van 20 tot 30 miljoen euro euro.

Op dit moment wijst niets erop dat deze markt snel naar vele honderden miljoenen zal groeien in 2030.

Uitrol shared dark kitchens stokt

Nederlandse shared dark kitchens als Bright Kitchen, Food Union, The Kitchen Dojo en YourKitchen toonden allemaal flinke ambities om uit te rollen naar tal van steden. Maar net als vele andere deliverybedrijven, kampen ze met afvlakkende groei na de coronajaren. 'Vele tientallen steden' laten zich vooralsnog niet eenvoudig veroveren. Bright Kitchen rolde vanuit Amsterdam wel uit naar onder meer Utrecht en Eindhoven.

Openheid van zaken

Zowel Bright Kitchen als The Kitchen Dojo maken geen geheim van de omzetten. Bright Kitchen communiceert openlijk de resultaten van de virtuele merken Burger Brothers en Doner Dudes. Met Burger Brothers is volgens Bright Kitchen een maandelijkse omzet van 15 duizend euro haalbaar, met een brutomarge van 4 duizend euro.

Afhankelijk van het aantal dagen in de week dat een keukenunit wordt gebruikt en de grootte van de keuken, ligt de maandelijkse huur bij 'duistere deelkeukens' tussen de 650 en 1.500 euro.

Ommezwaai bij Vegan Masters

Het Amsterdamse Vegan Masters koos eind vorig jaar voor een nieuwe koers. Hun doel is uitbreiding naar 50 steden en 7,3 miljoen verkochten producten in 2024. Ook staat verduurzaming hoog op de actielijst van dit jaar. Ondernemers Danny Galliart en Kirsten Gielen: "Door te veel breuk in het transport en de beperkte houdbaarheid van onze producten dragen wij bij aan voedselverspilling. Dat past niet bij ons, daar willen we iets aan doen!" Het bedrijf kiest daarvoor vanaf 2023 onder andere voor diepvries in plaats van koelvers. 

Virtuele restaurants in de regio

In verschillende delen van ons land experimenteren foodondernemers lokaal en regionaal met virtuele merken vanuit bezorgkeukens. Bezorgrestaurants.nu is met eigen merken als Bill’s Grill, Ciao Pizza en Green District actief in Woerden en omgeving. Het platform oogt professioneel; het dark concept wordt aangeboden voor franchising in andere regio’s.

In Hengelo is Bikz actief met eigen merken. In het Limburgse dorp Echt ontwikkelde preuverie De Toren eigen labels als Papa Chicken en Schnitzelkeuning. Thrill Grill To Go, de spin-off van Robert Kranenborgs hamburgerformule, wordt in verschillende steden als submerk door ondernemers voor delivery of bijverkoop in eetgelegenheden aangeboden.

Dark kitchen van FHC alweer gesloten

De frituurbranche was er vroeg bij met dark kitchens. Ruim voordat de hausse begon, waren cafetaria’s al met bezorgmerken op bedrijventerreinen present op platforms. Sinds voorjaar 2016 bestaat in Heerlen reeds Online Friture, een bezorger van snackgerechten die bereid worden in een bedrijfsloods.

Franchiseformule Foodmaster, met ruim 50 vestigingen onderdeel van FHC Formulebeheer, opende in 2020 zijn eerste dark kitchen in Almelo. Tot meer leidde dit niet. De locatie is inmiddels weer gesloten. De directie van Formulehuis FHC ziet er geen toekomst in. 

Branded bezorgkeukens

Veel succesvoller dan dark kitches zijn en blijven bezorgformules die het aloude Domino’s-model hanteren. Het zijn bezorgkeukens, met hooguit enkele zitplaatsen voor afhalers, maar met een zichtbare locatie in het straatbeeld. De afgelopen jaren kwamen er heel veel van dit soort bezorgkeukens bij. Niet alleen openden Domino’s en concurrent New York Pizza nieuwe winkels, vooral ook in de sushibranche was, gedreven door corona, een explosie te zien van branded bezorgkeukens. Ook Taste Like Chicken, een kiploos kiprestaurant dat op 16 januari opent in Amsterdam, richt zich op delivery, maar heeft een branded keuken in de Van Woustraat, waar ook ruimte is om ter plaatse te eten. 

Het lijdt geen twijfel dat het Domino's-model nog niet is uitgegroeid. Kijk je naar internationale pilots van grote merken als KFC en McDonald’s, dan wijst alles erop dat dit model voor delivery en afhaal nog veel navolging zal krijgen.

Dark kitchens van cateraars

Ook  grote cateraars openden de afgelopen jaren dark kitchens. Deze landelijke en regionale grootkeukens worden zowel gebruikt voor levering aan consumenten thuis via (landelijke) logistieke partijen als ook om bedrijfsrestaurants en zorginstellingen van maaltijden te voorzien. Het is echter een duidelijk andere discipline en markt dan de dagelijkse bezorgmaaltijd thuis.