De lokale politiek wil in steeds meer steden en dorpen beter grip krijgen op het voedselaanbod op straat. Meerdere politici willen fastfoodketens en snackbars weren. Ze weten zich gesteund door onder meer de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) en het RIVM. Beide pleiten ze voor ‘een minder obesogene omgeving’ en een actievere rol van lokale overheden. Toch is de nationale snackwet, het frituurverbod in Almere en de fastfoodban in Haarlem nog altijd geen feit.  

Snackwet op komst

In Den Haag bereidt demissionair staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd, Preventie en Sport een zogenaamde Snackwet voor. Die moet gemeenten meer armslag geven om regulerend op te treden. Oorspronkelijk zou de Snackwet al dit jaar in de Tweede Kamer worden behandeld, maar dat wordt nu op zijn vroegst volgend jaar. Overigens is Snackwet niet de officiële naam, maar een werktitel die in de wandelgangen in Den Haag en in de media circuleert.

Lees ook

Aantal fastfoodrestaurants in tien jaar tijd met de helft toegenomen

Nederland telt meer fastfoodzaken dan traditionele restaurants

Fastfood is mikpunt

In verschillende gemeenten woedt de discussie over eten en drinken in de openbare ruimte nu al volop. De grote gemene deler in lokale politieke debatten: fastfoodrestaurants en snackbars liggen doorgaans onder het vergrootglas. De politieke context is meestal: links wil regulering, rechts is hiervan minder gecharmeerd.

In gemeenten als Oost-Gelre (Achterhoek), Etten-Leur, Rheden, Deventer en Zutphen leidde de komst van McDonald’s en KFC om verschillende redenen de afgelopen maanden al tot politieke discussies. Op de kwestie in Rheden reageerde McDonald’s Nederland via de regionale pers: 'Een snackbar mag wel, maar een McDrive mag niet? Wij vinden dit een lastig te begrijpen standpunt.'

Almere: frituurverbod

Burgemeester en wethouders van Almere bombardeerden in een beleidsstuk gefrituurde snacks en etenswaren alvast officieel tot ongezond voedsel. Het college geeft toe dat een deugdelijke onderbouwing voor haar beleidskeuze ontbreekt. Maar in een nieuwe verordening voor standplaatsen nam het college desondanks een frituurclausule op.

Daarmee zouden op termijn wagens en kramen met friet, snacks, oliebollen, loempia’s en andere gefrituurde gerechten niet meer voor een vergunning in aanmerking komen in een goot deel van Almere. Een brede coalitie in de gemeenteraad verzette zich echter tegen de clausule. Vorige week trok de betrokken wethouder die daarom alsnog in.

Haarlem: fastfoodban

Een ander voorbeeld is de gemeente Haarlem. Daar pleiten enkele politieke partijen in de gemeenteraad herhaaldelijk voor een fastfoodban in winkelcentrum Haarlem-Schalkwijk. Het centrum van Schalkwijk gaat op de schop. Enkele partijen willen een blokkade opwerpen voor de komst van nieuwe fastfoodzaken. Onlangs deden deze partijen, onder aanvoering van GroenLinks, voor de derde keer een poging om de fastfoodstop te forceren. Het voorstel haalde (opnieuw) geen meerderheid. Een collega-raadslid sprak van ‘elitaire bemoeizucht’.