"Consumenten kiezen pas plantaardig als het minstens net zo lekker is als vlees"

Vivera is al ruim dertig jaar pionier in de eiwittransitie. Wat begon als een kleine vegetarische productlijn voor keurslagers, groeide uit tot een internationaal merk dat actief is in 25 Europese landen. Food Inspiration sprak met marketingdirecteur Karin Löwik over duurzaamheid – van CO₂-reductie tot biodiversiteit – en over het verleiden van vleeseters tot de plantaardige opties.

Löwik: “De eiwittransitie is het bestaansrecht van ons bedrijf. Wij willen die overgang helpen versnellen. Kijk je naar hoe klein de categorie vleesvervangers nog is in verhouding tot vlees, dan ligt er nog een enorme markt open.”

“Waar het uiteindelijk om draait, is gedragsverandering van de consument: kiezen voor plantaardig. Daar kun je aan twee knoppen draaien: bewuste beïnvloeding en onbewuste beïnvloeding (nudging). Wij kijken bijvoorbeeld hoe we in bedrijfsrestaurants of supermarktschappen onbewust de plantaardige keuze kunnen stimuleren. In catering kun je menu’s verduurzamen zonder dat mensen het merken – een pasta bolognese met vleesvervangers of hybride gehakt smaakt net zo lekker. De smaak is daarbij natuurlijk van groot belang. Consumenten kiezen pas plantaardig als het minstens net zo lekker is als vlees.”

Over Vivera

Vivera ontstond in 1990 als initiatief binnen het Nederlandse vleesverwerkingsbedrijf ENKCO, wat staat voor Eerste Nederlandse Keurslagers Coöperatie. In eerste instantie waren de ambities bescheiden: er werd een vegalijn opgezet zodat keurslagers hun klanten ook een vegetarisch basisaanbod konden bieden. Van daaruit belandde Vivera via slagers, speciaalzaken en reformzaken in de retail. Uiteindelijk groeide de categorie vleesvervangers veel harder dan de vleesbusiness van Enkco. In 2017 werd Enkco verkocht aan Van Loon Group en ging Vivera zelfstandig verder als specialist in vleesvervangers.

• Vivera is pionier in de ontwikkeling van vegetarische en plantaardige maaltijdcomponenten, met het hoofdkantoor en fabriek in Holten en een productielocatie in Vriezenveen.

• Met circa 500 werknemers is het bedrijf een van de grootste producenten van plantaardige vleesvervangers in Europa.

• De producten van Vivera zijn verkrijgbaar in meer dan 30.000 supermarkten in 25 Europese landen.

• Naast het eigen Vivera-merk produceert het bedrijf ook veel private label, voornamelijk voor grote Europese retailers. Dat maakt ongeveer de helft van de business uit.

• Vivera produceert een gevarieerd aanbod plantaardige producten, waaronder vleesvervangers, visvervangers (vegan zalmmoot) en tofu, in totaal circa 300 SKU’s.
  
  

Tofu en soja

Löwik: “Er worden hardnekkige stigma’s gevoed door de media: dat vleesvervangers per definitie ongezond, ultra-processed of te zout zouden zijn. Die beeldvorming helpt niet mee. Er wordt met het grootste gemak van alles geschreven, maar de waarheid is vaak genuanceerder.”

“Het is een van de redenen dat tofu bij ons groeit: mensen hebben het idee dat tofu minder bewerkt is, terwijl dat ook perceptie is. Er groeit geen tofu aan een boom; het wordt gewoon in een fabriek gemaakt. De hele discussie over processed en ultra-processed vind ik lastig. Voor ons draait het om de kwaliteit en herkomst van de ingrediënten en de voedingswaarde. Of iets bewerkt is of niet, maakt minder uit. We eten ook geen graan direct van het veld, daar maken we eerst brood van. Of dat bruin- of witbrood wordt, is een veel relevantere keuze. Processing an sich is niet het probleem. Sterker nog; we kunnen rauw voedsel vaak helemaal niet verteren.”

Qua inkoop zit Vivera in een gunstige positie: plantaardige ingrediënten hebben doorgaans een veel lagere impact dan dierlijke. Toch zijn ook binnen plantaardig afwegingen te maken. “We sourcen geen soja uit Zuid-Amerika, om zeker te weten dat we niet bijdragen aan ontbossing van het Amazonegebied. Zelfs gecertificeerde soja sluit dat risico nooit helemaal uit. In plaats daarvan komt onze GMO-vrije soja voornamelijk uit Noord-Amerika en China. De tofu maken we van Europese sojabonen.”

Er komen steeds meer alternatieven voor soja op de markt, maar soja heeft voor Vivera een aantal belangrijke voordelen:

• De plant wordt volledig benut, terwijl andere gewassen zoals erwteneiwit nog meer reststromen hebben.

• Soja heeft een compleet aminozuurprofiel, waardoor het een goede eiwitbron is en een volwaardig alternatief voor vlees.

• Soja loopt voor qua productontwikkeling. Het biedt veel mogelijkheden in smaak.