In de winter krijgt bijna de helft van de Nederlanders een mentale dip: slechter humeur, minder energie, lagere productiviteit. In de horeca en hospitalitysector – waar teams de motor zijn van de gastbeleving – slaat dat direct door op sfeer, service en omzet. Dit is hét seizoen waarin jij als werkgever het verschil kan maken.

Een winterdip kun je niet tegenhouden, maar wél verzachten. De werkvloer kan een warme plek zijn die motivatie, verbondenheid en loyaliteit beschermt. Wie dat goed doet, verliest minder mensen én bouwt sterkere teams.

Marthe van der Kint is directeur bij Fan Factory – een bureau dat organisaties helpt om medewerkers gemotiveerd en betrokken te houden. Bij Fan Factory bouwen ze onder meer app-based onboardingprogramma’s met een speelse stijl, duidelijke structuur en intuïtieve gebruikerservaring.

Waarom belonging het beste wintermedicijn is

Belonging draait om het gevoel ergens thuis te horen en volledig geaccepteerd te worden. Het is een fundamentele menselijke behoefte. In gewoon Hollands: de wil om erbij te horen. Medewerkers die zich in hun team ‘thuis’ voelen, trekken elkaar door die donkere maanden heen.

"De kunst is voorkomen dat medewerkers zich terugtrekken"

Wat is die winterblues eigenlijk?

De combinatie van weinig daglicht, minder vitamine D, korte dagen en minder sociale energie doet meer met je brein dan we willen toegeven. Sommige mensen zakken letterlijk weg in de winter. Zeker wie alleen woont of op routine draait. En wat zie je dan gebeuren? De motivatie daalt > het tempo daalt > de productiviteit daalt > het resultaat daalt… Niet omdat mensen niet willen, maar omdat ons lichaam simpelweg slechter draait zonder licht en verbinding.

De winter is geen bedrijfsrisico, maar een leiderschapsmoment

De kunst is voorkomen dat medewerkers zich terugtrekken. Door een warme, betrokken werkplek te bieden, krijg je energie en sfeer voor terug en word je beloond met loyaliteit. Juist nu – met grauwe ochtenden, koude terrassen en werkdagen die in het donker beginnen én eindigen – kun je als werkgever die warme basis bieden. Een plek waar mensen opladen, lachen, iets delen en even uit de wintermist stappen.

De horeca en hospitality zijn bij uitstek branches waarin energie, sfeer en menselijkheid het verschil maken. In de winter wordt dat nóg zichtbaarder. Werkgevers die deze maanden gebruiken om warmte, verbinding en speelsheid te brengen, bouwen een cultuur die de winter niet alleen overleeft, maar het fundament vormt voor de rest van het jaar. Want die lente komt vanzelf weer.

5 anti-winterdip-rituelen

1. Introduceer een dagelijkse fika

Het typisch Zweedse koffiemomentje waarin je heel even samenkomt. Kort, warm, verbindend, laagdrempelig. Voorkom dat het uitloopt op een klaagkwartiertje en speel samen een minigame. Bij Fan Factory doen we vaak een kort rondje Hitster Bingo. Verzin iets dat past bij de setting, jullie vibe en houd het vooral luchtig.

2. Bedenk nieuwe rituelen

Rituelen zijn magisch. Ze geven structuur, energie en een uniek gevoel van verbondenheid: ‘dit doen wij hier altijd met elkaar’. Het mooie is dat elk team heel eenvoudig z’n eigen winterritueeltjes kan verzinnen.

Het hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn, juist niet. Het gaat om kleine rituelen die elke dag terugkomen en een subtiele, positieve slinger geven aan de teamdynamiek. Rituelen lijken soms onbeduidend, maar ze creëren houvast en saamhorigheid: gecombineerd met een dosis humor, is het precies wat mensen nodig hebben tijdens die lange donkere dagen.

Een paar suggesties:

  • Horeca: een mini ‘pre-service hype’ van één minuut, waarin iedereen heel kort een positief moment of ervaring van gisteren deelt.

  • Productie & logistiek: een start-of-shift-moment, met een ‘good news minute’ waarin elke collega kort iets deelt dat goed ging, privé of werk.

  • Kantoor: een ‘mini inspiratie-mashup’, waarin iedereen in één minuut kort iets deelt ter inspiratie: een podcasttip, grappig filmpje, interessant artikel, actueel nieuwtje.

3. Complimentenpotjes (ja, dit werkt echt!)

Zet voor iedere medewerker een glazen potje in de kantine met zijn of haar naam erop. Tijdens pauzes stoppen collega’s in alle potjes een kort compliment voor desbetreffende collega. Aan het einde van de dag of week: een potje vol waardering. Simpel én effectief. Ik heb er zelf één; het is pure vitamine W(ardering).

4. Organiseer laagdrempelige sociale momenten

Geen verplichte borrel of uitputtende teambuildingsdag, maar iets luchtigs voor wie zin heeft. Vrijblijvendheid is hier het sleutelwoord. Wij doen binnenkort een gezellige cocktailavond, waarbij iedereen een cocktail bereidt voor een collega. Ons motto werd spontaan: “het leven is te kort voor slechte cocktails én slechte winters.”

5. Neem fysiek en mentaal welzijn serieus

Je hebt echt geen mindfulnesstrainer nodig of een masseur die wekelijks langskomt. Je hoeft geen sauna te bouwen achter je spoelkeuken. Aandacht voor fysiek en mentaal welzijn begint met luisteren. 50% van de medewerkers heeft winterdipklachten. Dat is dus geen uitzondering. Normaliseer het en erken het. Want teamleden die zich gehoord voelen, haken minder snel af.

“Hoe gaat het écht met je?”
“Wat gaat goed? Wat gaat minder goed?”
“Wat heb jij nodig deze winter?”


Stel vragen, luister goed naar het antwoord en handel er vervolgens naar!

Lees ook

Waarom nieuwe collega's snel weer vertrekken, en hoe jij dat doorbreekt

Werk maken van onboarding loont volgens HR-expert Marthe van der Kint