Wat de Big Mac voor McDonald’s is, is de frikandel voor de Nederlandse cafetaria’s, snackbars en andere friet- en frituurzaken. Maar de verkoop van 'de bruine slurf' neemt in foodservice al sinds enige tijd substantieel af. Wie of wat beconcurreert de frikandel?

De frikandel is al een mensenleven lang een vaste waarde in de Nederlandse frituurbranche. Rond 1995 passeerde de frikandel de kroket als populairste cafetariasnack. De laatste jaren werden er ongeveer twee keer zoveel frikandellen als kroketten verkocht. Jaarlijks gaan er in de retail en de horeca circa 550 miljoen frikandellen over de toonbank. Maar dat aantal lag eerder boven de 600 miljoen.

Snackcorner en frikandelbroodje

De supermarkt is een enorme concurrent van de horecafrikandel. Zo is het frikandelbroodje in de snackcorners van supermarkten en gemakswinkels uitgegroeid tot een bestseller van jewelste. De frikandel in bladerdeeg is vooral bij scholieren en jongeren razend populair. Het broodje is uitgegroeid tot dé snacktopper van de supermarkt. Snacken in de supermarkt is bovendien veel goedkoper dan in de snackbars waar scholieren vroeger veel kwamen.

Airfryer en supermarkt

De tafelfrituur van thuis wordt langzamerhand een museumstuk. In vele miljoenen huishoudens staat nu een Airfryer of een vergelijkbare luchtoven. In de supermarkten liggen de diepvriesschappen vol frikandellen die in airfryers en andere luchtovens thuis bereid kunnen worden. Het aanbod snacks voor frituurbereiding werd geringer. De prijskritische consument rekent simpel. In de cafetaria betaal je ruim €3,- voor een frikandel, bij de super zo’n 50 cent.

Snackfood en borrelplank

Snackfood in allerlei vormen is binnen de horeca, juist ook buiten cafetaria's, mateloos populair. Mini-snacks vergen weinig bereiding en kunnen groepsgewijs op borrelplanken geserveerd worden. Dat is efficiënt en scheelt dus personele uren in de keuken en de bediening.

In dagzaken in de branche hebben aangeklede snacks, van loaded fries tot luxe kroketten, een prominentere plek gekregen op de menukaarten. 

Lees ook

Dit zijn de horeca snacktrends van 2025

Deze snelle bites zijn populair op de Nederlandse menukaart

Huismerkfrikandellen

De frikandel zelf is ook een concurrent van de frikandel. In deze tijden van oplopende kosten, maken fabrikanten op verzoek van horecagrossiers en supermarktinkopers veel goedkopere frikandellen. Er worden dus concessies gedaan aan de smaak en de kwaliteit. Goedkopere frikandellen missen bijvoorbeeld vaak een stevige bite. Echte frikandelfans laten hierdoor het frikandelletje vaker links liggen. "Koop je private label frikandelletjes bij de supermarkt, dan is de kwaliteit meestal echt héél treurig”, aldus Ralph Markwat, directeur FHC Formulebeheer, hierover in een studio uitzending van Foodservice Network over ontwikkelingen in de fastservicesector. 

Nieuwe generatie snacks

Het lukt veel frituurspeciaalzaken niet voldoende om jongere generaties over de drempel te krijgen. Nu zij zelf online kunnen beslissen en beestellen, kiezen ze vaker voor eigentijdse snacks. Van Koreaanse kip en vegaburgers tot Aziatische snacks en börek. Van mini-wraps tot allerlei zoete snacks, zoals donuts, gevulde wafels, muffins en andere cakes. Het snackaanbod is gewoon heel véél breder geworden.

Lees ook

Wat zijn de meest bestelde gerechten bij Nederlands grootste maaltijdbezorgers?

Van 102.418 frikandellen bij Uber Eats tot de pizza-koploper bij Thuisbezorgd.nl

Met name de afnemende kwaliteit én het bredere aanbod voor jongere generaties tikken door. Het zijn de redenen dat niet alleen de verkoop via cafetaria’s daalt, maar het hele volume frikandellen afneemt in ons land. Ondertussen innoveert de frikandel wel. Zo zijn er onder andere hybride frikandellen op de markt met minder vlees en wordt er gevarieerd met verschillende toppings.