Vaderlandse snacks als frikandellen, kaassoufflés en bamiblokken. Vele honderden miljoenen gaan er jaarlijks over de toonbank bij snackbars en supermarkten. Steeds vaker gaan de fameuze frituursnacks op de culinaire toer.

Het culinair aankleden van volkse snacks is een aanhoudende trend. Misschien is de trend wel terug te voeren naar de grote Franse chef Paul Bocuse (1926-2018). Achttien jaar geleden opende Bocuse in Lyon een culinaire cafetaria met haute fastfood, zoals snacks en belegde broodjes.

Recente voorbeelden van snackchefs in ons land:

1. Frikandel Dining Experience

Tientallen frikandelfans kochten een ticket à 15 euro voor het Frikandellenfeest van het bekende Rotterdamse café Van Zanten. Hen stond een ‘fine frikandel dining experience’ te wachten. Ofwel: culinaire hoogstandjes met de gefrituurde vleesstaaf in de hoofdrol.

Crispy Sushi Le Frique was één van de gerechten: frikandel met avocado, futomaki, kimchi en lente-uitjes. Een andere gang was de frikandel El Mexicano met guacamole, crème fraîche, tomatensalsa, tortilla, jalapeño, limoen en koriander. Een eetbaar bloemetje ontbrak natuurlijk niet. Het cafédiner werd besloten met een frikandellen-afterparty.

2. Het Kaassoufflé Diner

Meesterchef Ron Blaauw kun je zonder twijfel dé snackchef onder de vaderlandse restaurateurs noemen. Tien jaar geleden debuteerde zijn concept Fat Dog (culinaire hotdogs). Daar stopte hij mee. Geen wonder, want elke keer dat hier een poging wordt ondernomen, blijkt de hotdog in ons land een slow starter.

De laatste jaren verrast Blaauw regelmatig met eenmalige snackdiners. Dat begon in de coronatijd met het vliegensvlug stijf uitverkochte Frikandellen Festijn. Voor het diner van vier gangen zocht Blaauw inspiratie bij zijn Gastrobars met gerechten als Frikandel Gado Gado en Frikandel Rendang.

Blaauw gaf er vorig jaar bij brouwerij De Eeuwige Jeugd in Amsterdam een vervolg aan met het Kaassoufflé Diner. Vijf gangen lang stond de nummer 3 snack van de Nederlandse cafetaria centraal.

3. Bamischijf met Michelinster

Een geheide hardloper in de snackbar top 10 kwam er tot nu toe culinair gezien wat bekaaid af. De bamischijf. De belangstelling voor de snack lijkt inmiddels, mede onder invloed van de TikTok-testers Bamiboys, wat toe te nemen. Maar pas korter geleden ging er een chef mee aan de slag.

Sterrenchef André van Alten kookt in zijn Driebergse restaurant La Provence* volgens de Franse regels van de kookkunst. Op verzoek van creatief bureau Shoot My Food ging hij met de bamisnack aan de slag. Hier kun je lezen met welke receptuur Van Alten zijn meesterlijke draai gaf aan de snack, die al rond het midden van de vijftiger jaren opdook in frituurspeciaalzaken.

4. Lango-del Speciaal

De frikandel is niet voor één gat te vangen. Het aantal culinaire varianten is de laatste jaren bijna niet te tellen. Chef Julius Jaspers ontwikkelde een frikandel met langoustine-mayonaise. De Brabantse kok Marijn van Doorn (Sjieke Snacks) kwam op Nationale Frikandellendag in februari met de lango-del speciaal. Hij is gemaakt van langoustine en Argentijnse garnalen, afgetopt met citrusmayonaise, ketchup van kreeftenbisque, bieslook, een lepel 'vitamine pillekes' (kaviaar) en een finishing touch van bladgoud.

Dankzij promotie door Herman den Blijker groeide de frikandel speciaal van kok Patrick Buyze trouwens jaren geleden al uit tot een legende op zich. Buyze serveerde hem met onder meer koraalvis, citroengras, kokos, bosuitjes en Balinese kruiden.

En de berehap dan?

Even afgezien van de kroket en friet, die rechtstreeks hun oorsprong hebben in de Franse keuken, biedt de vaderlandse snackbar top 10 nog zeker mogelijkheden voor de toekomst. We noemen maar even hardlopers als de loempia, de gehaktstaaf en de kipcorn. Trouwens wat te denken van de berehap en de Mexicano?