Vijftig ambachtelijke bakkers sluiten definitief hun deuren als gevolg van de stijgende energieprijzen en dat getal loopt nog op, zo meldt bakkersorganisatie NBOV op hun website. En niet alleen de bakkers hebben het zwaar. Veel energie-intensieve mkb-bedrijven binnen en buiten de foodsector hebben moeite om het hoofd boven water te houden. 

“Ondernemers worden op meerdere plekken geraakt door de huidige energiecrisis,” 

Al in september startte verschillende ondernemersorganisaties met hun oproep aan de politiek om financiële steun te geven aan ondernemers met stijgende energiekosten. Daar werd vorige week gehoor aan gegeven. Om mkb’ers te steunen komt het kabinet met een nieuwe regeling; de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK). Bakkers, sauna's, tuincentra en andere energie-intensieve bedrijven krijgen een maximale tegemoetkoming van 160.000 euro voor hun hoge energiekosten. Voorwaarde is wel dat ze minimaal 12,5% van hun omzet kwijt zijn aan hun energiekosten. Opvallend is dat door die grens van 12,5% vrijwel geen enkel bedrijf in aanmerking komt voor de compensatieregeling. . In Den Haag werd de regeling al binnen één dag de ‘saunaregeling’ genoemd, omdat alleen sauna’s en zwembaden hieraan voldoen, zo stelt de bakkersvereniging NBOV. 

Indirecte extra kosten

Dat de nieuwe TEK regeling niet toereikend is, vindt ook bakker Carl Siegert. Daarom organiseerde hij op 4 november een discussiebijeenkomst met VVD-kamerlid Hawre Rahimi die zich in de Tweede Kamer hard maakt voor de belangen van het mkb. Bij het gesprek waren ook andere ondernemers aanwezig waaronder Rob van Opzeeland van Kivits Logistics Group, Joep Leemans van Food Franchise Company (FFC), Ad van Olphen van maaltijdproducent Henri en Vicky Littlejohn van Bakkerij Proof. Food Inspiration luisterde mee bij het gesprek.  

“Veel ondernemers worden op drie plekken geraakt door de huidige energiecrisis,” zo stelt Joep Leemans. Hij is franchisegever van 137 Kwalitaria-filialen. “De grondstoffen zijn duurder geworden, hun energierekening gaat omhoog en de huur gaat omhoog vanwege de huurindexatie die is gekoppeld aan de consumentenprijsindex (CPI).” Siegert voegt daaraan toe: “ Dan heb je ook nog de extra kosten rondom de logistiek”, 

En dan moet de winter nog beginnen. De aanwezige ondernemers schetsen allemaal een repeterend beeld van opstapelende kostenstijgingen, zonder zicht op verlichting in de nabije toekomst, terwijl ze geen van allen in aanmerking komen voor de broodnodige overheidssteun.  

 “We moeten ervoor zorgen dat gezond eten voor iedereen betaalbaar blijft”

Gevolgen voor de samenleving

Naast de zorgwekkende gevolgen voor de ondernemers zelf, wijzen ze ook op de gevolgen die de stijgende prijzen hebben voor de rest van de samenleving. Neem zo’n ander belangrijk thema van deze tijd: verduurzaming. Deze week vergaderen wereldleiders in Egypte over de urgente acties die nodig zijn om verdere klimaatverandering tegen te gaan. “Verduurzaming is stil te komen liggen,” zo stelt Van Opzeeland. Met zijn logistieke bedrijf in de Rotterdamse haven vervoert hij verse producten. “We hadden flink geïnvesteerd in nieuwe LNG-trucks, maar door de sterk stijgende prijzen kan het niet langer uit om die te laten rijden. Het is goedkoper om weer met dieseltrucks te werken en in de huidige financiële situatie zien we ons genoodzaakt daarvoor te kiezen.” 

Ook benadrukt Van Opzeeland de maatschappelijke en sociale betrokkenheid van het mkb. Denk aan de steun aan sportclubs, de sociale functie van kleine bedrijven in dorpen en buurten en het feit dat ruim 70% van de werkgelegenheid in Nederland wordt gecreëerd door het midden- en kleinbedrijf. “Bedrijven zoals het mijne zijn vaak zeer maatschappelijk betrokken, veel meer dan in het grootbedrijf.” 

Ad van Olphen voegt daar nog een derde punt aan toe. Het gaat niet alleen over het helpen van mkb’ers, uiteindelijk zullen we er voor moeten zorgen dat gezond eten voor iedereen betaalbaar blijft.” Dat lukt alleen als zelfstandige voedselproducenten gesteund worden en onze lokale economie overeind blijft. Hoe meer ambachtelijke producenten omvallen, hoe meer de consument in de richting van goedkoop massageproduceerd gemaksvoedsel gedreven wordt. 

Op donderdag 10 november wordt er in de Tweede Kamer een debat gehouden over de TEK-regeling en de compensatie voor stijgende energiekosten.