Wie heeft de goede kaarten in handen om in Nederland te kunnen profiteren van foodbezorging vanuit dark kitchens? In principe natuurlijk elke restaurateur die overcapaciteit in de keuken weet te combineren met creativiteit. Food Inspiration schotelt je 8 suggesties voor met succeskansen op de Nederlandse dark kitchenmarkt.

Foto door: Prostock-studio

Dark kitchenconcepten zoals Casper in België kennen we in Nederland nog niet. Ja, er zijn wel horecaondernemers die bezorgconcepten combineren. Maar vaak komt dit dat doordat ze franchisenemer zijn van verschillende (bezorg)formules.

Casper heeft daarentegen zelf een portefeuille van merken die elk een verschillend kernproduct voeren. De gerechten komen onder verschillende logo’s allemaal uit één keuken; een huishouden kan tegelijk een burger van merk X en een pizza van merk Y bestellen. Bovendien wisselt Casper op basis van data snel zijn aanbod. Is sushi ineens uit? Dan verzinnen we toch een spaghettimerk….

Nee, dat kan bij bezorgspecialisten als Spare Rib Express en Domino’s allemaal niet. Bedrijven als Casper ontbreken in ons land dus nog. Wel zijn er restaurants die zich onder verschillende merken, en met verschillende kernproducten, op Thuisbezorgd.nl presenteren. Deze methode strookt niet met de voorwaarden van Thuisbezorgd. In het verleden zette het bedrijf zulke restaurants dus al eens op zwart op de website.

8 kansen op de bezorgkeukenmarkt - en disclaimers:

1. Lokale traiteurs

Het kan niet anders of er blijft in Nederland veel keukencapaciteit onbenut. Je kunt denken aan stadions, congreshallen, ziekenhuizen, theaters en andere locaties. Daarnaast heb je bijna in elke grotere plaats in ons land, vaak op industrieterreinen, wel keukens van partycateraars en lokale traiteurs. Ze zijn doorgaans goed geoutilleerd; de piekbelasting van de keukens ligt vaak rond de feestdagen. Je zou dus zeggen: er is volop keukencapaciteit over. De keukens laten zich wellicht in een oogwenk omtoveren tot dark kitchens voor bezorging van verschillende kernproducten onder even zovele logo’s.

2. Cateraars en bedrijfskeuken

Gedreven door corona en thuiswerken als blijvertje, zijn specialistische cateraars in bedrijven en instellingen op zoek naar een nieuw businessmodel. De nodige cateraars zijn bezig de mogelijkheden van foodbezorging bij bedrijven te verkennen. Wellicht bieden compacte donkere keukens op industrieterreinen een kans; van hieruit kunnen immers meerdere bedrijven en instellingen bediend worden.

Sowieso was er al langer een trend bespeurbaar, zeker in de steden, dat de opdrachtgevers bezuinigen op het aantal vierkante meters dat ze voor bedrijfsrestaurants en cateringkeukens reserveren. Met het voorspelde afnemende gebruik van kantoren, zal deze ontwikkeling versnellen. Cateraars die bij hun opdrachtgever nog wel beschikken over een grote keuken, zouden zich af kunnen vragen: kan ik die in samenwerking met mijn klant omtoveren tot een dark kitchen van waaruit ook aan derden wordt geleverd?

3. Supermarkten

De grote supermarktmerken in ons land oriënteren zich de laatste jaren weer volop op foodservice. Eten op de winkelvloer, gerechten voor dadelijke consumptie on the go; dat leken tot op heden de speerpunten. De vraag is gerechtvaardigd of supermarkten niet veel meer te winnen hebben in de foodservicemarkt via dark kitchens op de winkelvloer. Immers: supermarkten worstelen vaak met de rol van gastheerschap, maar zijn juist meesters in efficiency, calculatie en distributie. 

Een dark kitchen van La Place bij Jumbo? Het moet kunnen zou je zeggen. Indien bij de bezorging een combinatie kan worden gemaakt met ‘vergeten boodschappen’ wordt wellicht zelfs de zogenaamde last mile naar de consument lucratiever. Amerika’s grootste super Kroger experimenteert al volop met dark kitchens op de winkelvloer.

4. Start-ups in de bezorgmarkt

Start-ups met een aansprekende deliveryformule, kunnen dankzij dark kitchens hun aanwezigheid in verschillende steden veel sneller realiseren dan reguliere restaurantmerken. Een mooi Nederlands voorbeeld, is het Amsterdamse bezorgconcept Vegan Masters. Het bedrijf haalde onlangs één miljoen euro op voor de expansie van zijn formule. Vegan Masters verkoopt zowel veganistische gerechten voor dadelijke als voor uitgestelde consumptie. Liefst wil het bedrijf zo snel mogelijk expanderen buiten Amsterdam. Dark kitchens bieden de mogelijkheid de gaten in deze nichemarkt vliegensvlug te vullen.

5. Bestaande restaurants

Dark kitchens kunnen voor bestaande grote merken een oplossing zijn om hun aanwezigheid in kleinere, lokale markten snel een boost te geven. Denk aan merken als McDonald’s, KFC, La Cubanita en Loetje. Sommige verzorgingsgebieden, minder dan 30.000 tot 50.000 inwoners, zijn gewoon veel te klein voor een volwaardig restaurant. Dark kitchens bieden hen de mogelijkheid toch door te dringen tot bezorgmarkten die voorheen nicht im frage kwamen.

Ook kun je je het volgende voorstellen: Restaurant X heeft in coronatijd veel succes geboekt met maaltijdbezorging. Eigenlijk wil het bedrijf de activiteit wel voortzetten. Maar: bezorging geeft veel onrust in het restaurant als er straks weer ter plekke gegeten kan worden. Een aparte dark kitchen kán in dit geval uitkomst bieden en geeft daarbij beter direct zicht op de kosten en baten van maaltijdbezorging.

6. Investeerders? Thuisbezorgd?

In met name China zien we de volgende ontwikkeling: investeerders en bezorgplatforms bouwen in steden enorm grote dark kitchens. Zowel particulieren als bestaande restaurantmerken kunnen zich hier inkopen of keukenruimte huren cq franchisen. Vanuit deze situatie bouwen ze met hun bezorgmerk een lokale reputatie op, waarbij de maaltijdproductie in de verzamelkeuken natuurlijk vergezeld gaat van planmatige bezorging door een leger koeriers én uitgekiende online marketing en bestelapps.

Het is in dergelijke keukens denkbaar dat koks van restaurantmerken (laten we La Cubanita als voorbeeld nemen) hun bezorgmaaltijden bereiden onder hetzelfde dak als een lokale kok. Niet ondenkbaar is dat een platform als Thuisbezorgd.nl zal investeren in dergelijke grootschalige kitchens. Via zijn platform én de eigen koeriersdienst Scoober zou Thuisbezorgd.nl zo een hele keten in handen kunnen krijgen. Waarbij is aangetekend: het is, net als La Cubanita, maar een voorbeeld.

7. Keuken met landelijke dekking

Cateraar Vermaat Groep is de eerste die een keuken opent met een landelijke dekking. In Diemen nam de cateraar vorig najaar een productiefaciliteit van 1600 vierkante meter in gebruik. Vermaat turnt hier eigen sterke merken, zoals Stach en Rijks, om naar maaltijdboxen. De boxen worden in het hele land uitgeleverd. Het is een vorm van high-end merkexpansie die zich feitelijk het best laat vergelijken met de activiteiten van HelloFresh. Vermaat bezorgt zijn lokale merken een landelijke bekendheid; de keuken in Diemen zorgt ervoor dat in één klap foodmerken met een grote lokale reputatie bereikbaar worden voor miljoenen nieuwe consumenten.

8. Ajax Dinner

De introductie van eigen fooddelivery onder het logo van de Amerikaanse basketbalclub Detroit Pistons zet je aan het denken. Zou er markt zijn voor het deliverymerk Tasty Ajax? Hoewel ondergetekende supporter is van FC Groningen, moet zoiets mogelijk zijn, zou je zeggen. Zeker op avonden dat Ajax belangrijke wedstrijden speelt, kan de beleving van de wedstrijd thuis achter het scherm compleet worden gemaakt met Ajax Dinners.

Compleet met servetjes en verpakkingen in de Ajax-huisstijl; wellicht gekoppeld aan een spaarsysteem waarmee je mooie replica’s van oude Ajax-beeldmerken kunt verzamelen. Ajax is maar een voorbeeld. In principe iedere artiest, influencer, ach eigenlijk alles en iedereen met een sterk merk en veel fans, kan via dark kitchens en uitgekiende online marketing de foodbezorgmarkt betreden.

Disclaimers

Bij deze voorbeelden van kansrijkheid, zijn wel enkele disclaimers op zijn plaats. Om succesvol te kunnen zijn met een dark kitchen, is het openen van een bezorgkeuken alleen zeker niet voldoende. Enkele voorbehouden:

● Het volle Nederland kent een strak regiem van bestemmingsplannen en vergunningen. Je kunt niet zomaar overal een zeecontainer neerzetten en een dark kitchen beginnen. De bouw van een keuken op een industrieterrein vergt tijd. De snelste manier om de markt te betreden, is waarschijnlijk een bestaand restaurant te blinderen en helemaal om te toveren naar een productiekeuken.

● Professionele marketing en een optimaal werkende bestelapp zijn absolute voorwaarden om succesvol te kunnen opereren. In de VS en andere landen bestaan specialistische bedrijven die dark kitchenprojecten van A tot Z uitdenken, helemaal zelf of in samenwerking met derden, zoals horecaconcerns en bekende influencers met een grote schare online fans.

● Zomaar met een foodmerk uit een donkere keuken online gaan op het grootste bezorgplatform, kan in ons land niet. In Nederland is de online marktleider Thuisbezorgd.nl terughoudend als het gaat om de toelating van dark kitchens en zogenaamde virtuele merken (merken waaraan geen fysiek restaurant verbonden is). Vooralsnog kunnen dark kitchens dus van dit platform geen gebruik maken. Veel energie moet dus worden gestoken in marketing in het verzorgingsgebied.

● De definitie van dark kitchens is nog niet uitgekristaliseerd. De optimale dark kitchen ziet er ongeveer als volgt uit: 1) alleen keuken, geen fysiek restaurant, maar wel gevestigd dichtbij de consument, eventueel een afhaalbalie met zitplaatsen; 2) productie van gerechten onder verschillende merken, zoals een apart merk voor de burgerlijn en een apart merk voor het pizza-assortiment; 3) huishoudens krijgen gerechten van de verschillende kernproductmerken tegelijk thuisbezorgd; 4) datagedreven: op basis van behoefte in de lokale markt, schakelt de dark kitchen snel tussen populaire dishes en merken; 5) een uitgekiende en zeer gebruiksvriendelijke bestellapp; 6) opbouw van een eigen database van fans via slimme online marketing; 7) snelle en betrouwbare maaltijdkoeriers.

● Onder de dark kitchenmerken bevinden zich ook virtuele logo’s waarachter helemaal geen aparte keuken schuil gaat. Wat met name in de VS veel gebeurt, is dit: bestaande restaurants benutten de overcapaciteit in hun keuken door kernproducten onder verschillende merken te produceren. Ze lanceren zelf virtuele merken of leasen/franchisen merken inclusief de receptuur van derden die online reeds succesvol zijn.

● Tot slot: bij dark kitchens zijn data, efficiency en marketing king, queen en princess. Of princess, queen en king. Of queen, princess en king.