Marc Alofs is Managing Director van Botanic Sanctuary Antwerp: het eerste vijfsterren superior hotel annex gourmet travel destination in Antwerpen. Deze trekpleister moet de stad op het gebied van hospitality en gastronomie internationaal definitief op de kaart gaan zetten. We vroegen hem naar de achtergrond en realisatie van dit bijzondere project. Tien topics toegelicht.

1. De historie

“De historie van het terrein gaat terug tot het begin  van de 13e eeuw. In 1238 verhuisde het oude klooster van Antwerpen van buiten de stadsmuren naar deze plek: Elzenveld werd gesticht. Het hele complex bestond uit verschillende historische gebouwen. Je had het Sint Elisabeth Gasthuis, een ziekenhuis en rustplaats voor de armen, er was een klooster en er was ook de Onze-Lieve-Vrouwekapel. En natuurlijk allerlei gebouwen daaromheen die ook onderdeel uitmaakten van de site. Belangrijk onderdeel was ook de botanische tuin die de groente- en kruidentuin was van het hospitaal. Enerzijds werd deze gebruikt voor het verbouwen van voedsel, maar anderzijds ook om geneeskrachtige kruiden te kweken om mensen te genezen.”

“In de loop der jaren veranderde het terrein een aantal keer van bestemming. Een tijdlang was het primair in gebruik als ziekenhuis en sinds de jaren 80 was er een hotel gevestigd. In 2018 is het oude ‘Elzenveld’ door projectontwikkelaar IRET Development in erfpacht aangeworven. Dat jaar vormde het startsein om de locatie zoveel mogelijk historisch correct in ere te herstellen. Inmiddels zitten we in het voorjaar van 2022 en in de tussentijd is er continu gesloopt, gesaneerd en gebouwd.”

Benieuwd hoe het er uitziet? Bekijk de video »

2. De grootste uitdagingen

“We praten over 20.000 vierkante meter historisch stadscentrum, in hartje Antwerpen. In het begin hadden we veelvuldig te maken met archeologische opgravingen, waardoor de bouw af en toe ongepland een tijdje stil lag. En aangezien het om historisch erfgoed gaat, moet de monumentenzorg vrijwel overal goedkeuring aan geven. Het terrein zelf is een logistieke nachtmerrie. Het heeft welbeschouwd maar één toegangsweg. Alle vrachtwagens en materialen moeten vanaf dezelfde drukke weg de bouwwerf op en af, waarbij er bovendien nauwelijks ruimte is om bouwmaterialen op te slaan of wagens te stallen. Het was behelpen.” 

“In het voorjaar van 2020 kregen we daar gratis een coronacrisis bij. In eerste instantie realiseer je je dan nog niet wat dat voor invloed gaat hebben. Nu terugkijkend zien we dat het een enorme impact heeft gehad. Op een gegeven moment mochten een heleboel zaken niet meer qua arbeidsomstandigheden. Logisch natuurlijk. Maar bij zo’n groot bouwproject ben je dan ineens voor echte uitdagingen gesteld. We kregen natuurlijk ook te maken met meer zieken. In onze eigen organisatie, maar ook bij aannemers en onderaannemers.”

“Daarnaast raakte de hele logistieke keten op een gegeven moment ontregeld. Materialen die je normaal gesproken vrij simpel in een bouwmarkt kon halen of bij een leverancier kon bestellen, zaken die gewoon altijd voorradig waren, daarvan werden levertijden ineens opgerekt van dagen tot weken tot zelfs vier maanden. En ook het wereldwijde tekort aan microchips zorgde ervoor dat op een gegeven moment de koelingen in de keukens niet gemonteerd konden worden. En zo stapelde vertraging zich op vertraging.”

3. De grootste mijlpaal

“Het heeft ervoor gezorgd dat we uiteindelijk in een hybride situatie zijn beland. We hebben keuzes moeten maken. Half 2021 hebben we besloten om de kern van het domein af te werken zodat het open kon gaan, en een aantal andere zaken later af te ronden. Het is bijna niet voor te stellen wat de impact daarvan is. Het betekent dat je aan de ene kant nog in de ruwbouw zit en aan de andere kant al in de exploitatie. Dat brengt spanningen met zich mee. Je zou het liefst alleen met je gasten bezig zijn, maar nu zijn er ook nog overal bouwvakkers aan het werk. We hebben dat gelukkig goed kunnen organiseren, maar het vraagt wel steeds extra energie. En ook veel geduld, uitleg, communicatie en hier en daar compensatie naar de gasten toe.”

“We worden door onze gasten relatief eenvoudig vergeleken met de tophotels in Parijs, of de super-de-luxe resorts in het Zwarte Woud. Die zijn vaak gerealiseerd over een periode van generaties. Het hotel wordt door opa neergezet, de volgende generatie bouwt een extra vleugel, de volgende generatie het zwembad, de volgende generatie een extra restaurant. Wij doen dat hier allemaal tegelijk. Het feit dat we van de 14 zaken die we op dit terrein gaan exploiteren er nu al een achttal open hebben op het allerhoogste serviceniveau, ondanks die hybride situatie, dat vind ik heel bijzonder. Het feit dat er op dit moment vier restaurants geopend zijn, dat twee van de vijf hotelgebouwen al open zijn, dat de bar en het congrescentrum operabel zijn: daar ben ik trots op.”

4. De marktbewerking

“Wij zijn lid van Leading Hotels of the World. Dat is in de hospitalitywereld een van de platformen die de hoogste kwaliteitseisen stellen aan het niveau van service en de voorzieningen. Hoewel we jaarlijks een flinke factuur betalen voor de inspanningen, loont het lidmaatschap voor ons op twee vlakken. Enerzijds ondersteunen zij ons proactief op het gebied van marketingcommunicatie. Tijdens de coronapandemie kwam er bijvoorbeeld vanuit het hoofdkantoor in New York niet alleen empathie maar ook veel actie. Het is – in positieve zin – heel Amerikaans. Ze zeggen niet alleen ‘ja, het is allemaal heel erg’, maar vooral ook ‘wat gaan we eraan doen?’'” 

“Een ander voordeel van ons lidmaatschap is het internationale bereik. Met ons eigen team doen we de marktbewerking in de Benelux en Noord-Frankrijk en voor twee van onze focusmarkten – UK en Duitsland – werken we samen met een strategisch positioneringsbureau. Maar qua bemensing en budgetten zijn we niet in staat om daarnaast andere markten effectief te bewerken. 50% van het Leading Hotels-cliëntèle komt uit Noord- en Zuid-Amerika, maar er zijn ook kantoren in het Verre Oosten en Australië. We maken gebruik van hun slagkracht en bereik om bekendheid te verwerven in die markten en gasten naar hier te brengen.”

5. De botaniek

“Het botanische komt op de site natuurlijk tot uiting omdat we grenzen aan de botanische tuin van Antwerpen. Maar ook op ons binnenterrein vind je een tiental kleine binnentuinen of hofjes. Er zijn ook een zestal wintertuinen en serres. We halen het groen maximaal naar binnen. We zitten midden in het stadscentrum, maar toch willen we het gevoel geven dat je in een buitengebied zit met veel laagbouw en karakteristieke oude gebouwen.”

“Met name in de spa komt het botanische terug. Vroeger werden in de botanische tuin heilzame kruiden gekweekt voor de patiënten in het ziekenhuis. Nu hebben we hier een behandelconcept gebaseerd op drie merken, waarvan er twee volledig zijn gebaseerd op de plantheelkunde, fytotherapie. In het spaconcept en in de wellness gaat het dus niet alleen om het ‘pamperen’ van onze gasten op vijfsterren superior niveau. We proberen met een team van therapeuten heilzame oplossingen te bieden vanuit de kracht van de natuur.”

6. De site dicteert

“Als we kijken naar de indeling van de gebouwen dan is het de historie die bepaalt. De site zoals die er is, de gebouwen zoals ze er staan, binnen dat kader moest gewerkt worden. Het is allemaal historisch erfgoed en de site valt daarmee onder verantwoordelijkheid van de monumentenzorg. We kunnen dus niet zomaar een gebouw bijzetten. Binnen de muren die er waren is gekozen voor een optimalisatie van de exploitatie.”

“Wat dat betekent in de praktijk? Een voorbeeld. Normaal gesproken had ik wellicht gekozen voor één grote productiekeuken, maar op dit domein zijn er veertien keukens geïnstalleerd. Dat heeft puur te maken met de verschillende restaurants, de verschillende gebouwen, de locatie van de event spaces. We beschikken straks over 108 hotelkamers. In een ‘normaal’ hotel zou je dan een paar liften hebben, maar wij hebben er veertien. Simpelweg omdat de hotelkamers verdeeld zijn over vijf gebouwen en we al die kamers allemaal per lift toegankelijk willen maken.”

7. De inrichting

“Het belangrijkste uitgangspunt bij de inrichting was opnieuw het historisch karakter waarborgen. We wilden bewust geen stijlbreuk. Dat zie je tegenwoordig vaak, dat er in een historisch gebouw gekozen wordt voor een moderne inrichting. Die keuze is hier nadrukkelijk niet gemaakt. We zijn dan wel een hotel, maar we zijn niet standaard als een hotel ingericht. Met andere woorden: geen enkele kamer in het gebouw is hetzelfde in vorm én in inrichting.”

 

“Er is gewerkt met veel historisch materiaal. Qua kunst en qua meubilair. Veel kamers zijn ingericht met antiek. Elke kamer is daardoor absoluut uniek. In veel ruimtes zijn onderdelen van de constructie, zoals de hoge plafonds met houten balken, opengewerkt en onderdeel van het decor. De interieurstijl is gebaseerd op het Japanse principe van Wabi-Sabi. Vrij vertaald betekent het de kunst van imperfectie. Een stijl die zich kenmerkt door het gebruik van aardse, robuuste materialen met een niet-uniform design.”

8. De topgastronomie

“We hebben een zeer bewuste keuze gemaakt om in te steken met vier restaurants op basis van sterrenchefs. Daar gaan er zeer waarschijnlijk nog twee bijkomen in nieuwe exploitaties. In België zit de gastronomie in het bloed, en hier zeggen ze: ‘iets wat goed is, zit altijd vol’. De gastronomie is hier echt onderdeel van het leven. Een ander aperitief dan champagne bestaat hier niet. Dat is anders dan in Nederland. Last minute krijg je hier geen tafeltje meer geboekt. Het zit altijd vol.”

“De combinatie met topgastronomie, maakt Botanic Sanctuary echt tot een destination in a destination. Daarom is het een zeer bewuste keuze geweest om zoveel topzaken bij elkaar te concentreren. Enerzijds kunnen we daardoor een heel goede exploitatie draaien qua restaurants, maar in combinatie kunnen we ook nog eens de beste kamerprijs realiseren. En als ik terugkijk op de eerste maanden – de restaurants zijn geopend vanaf oktober – dan is die periode zeer succesvol geweest.”

9. De krapte op de arbeidsmarkt

“Het werven van personeel – het vinden van goede mensen – is een uitdaging. Hier werken straks al snel 120 mensen op het allerhoogste serviceniveau. We steken daarom heel veel tijd en moeite in de werving. Het organiseren van alle exploitaties met alleen Vlaamstaligen lukt niet meer. Dus hebben we Franstaligen in dienst, die daarnaast vloeiend Engels spreken. En zelfs internationale medewerkers die uitsluitend Engels spreken.”

“Ik heb zelfs een deel van het marketingbudget wat bedoeld is voor de gasten verschoven. Om te gebruiken om personeel te werven. Want we hebben meer moeite om personeel te vinden, dan om gasten te vinden. We organiseren career days en we posten filmpjes op social media waarin we ons personeel een hoofdrol geven. Vroeger dicteerde de werkgever, maar tegenwoordig is het steeds vaker andersom. Vroeger was je blij dat je werk had, maar als medewerkers hier morgen stoppen, kunnen ze ook morgen op 100 andere plekken beginnen in Antwerpen. En dat weten ze ook. Dus we moeten zorgen dat we in de breedst mogelijke zin van het woord een aantrekkelijke werkgever zijn.”

10. De ambitie

“Als alles geopend is, en als het hele domein – twee hectare – gerestaureerd is, dan zijn er uiteraard financiële doelstellingen die we graag willen behalen. Maar het belangrijkste is om van  deze unieke locatie een plek van te maken waar mensen graag (terug)komen. Dat gaat verder dan een goed bed, een schone kamer en zeer lekker eten en gedienstig personeel. Men moet hier komen en een zeer mooie herinnering kunnen creëren. Dat is onze doelstelling met Botanic Sanctuary Antwerp.”

Benieuwd hoe het er uitziet? Bekijk de video »