Met de hulp van wetenschappers in futuristische laboratoria, eten we vegetarische hamburgers die niet van dierlijk te onderscheiden zijn. We hebben geen kippen meer nodig om eieren te produceren en binnenkort kunnen we misschien wel vlees produceren van lucht. Maar wat weten we eigenlijk écht over al deze 'new foods'?

Larissa Zimberoff is auteur en journalist gevestigd Silicon Valley. De afgelopen zeven jaar heeft schreef ze over de wisselwerking tussen eten, technologie en het bedrijfsleven. In haar eerste boek Technically Food: Inside Silicon Valley's Mission To Change What We Eat, onderzoekt ze de toekomst en gezondheid van 'New Foods' -eten dat wordt gemaakt in laboratoria. Veel van deze new foods worden gemaakt door opportunistische start-ups die oplossingen beloven voor problemen als klimaatverandering. Zimberoffs kanttekening; hoe zorgen we ervoor dat we onze gezondheid niet uit het oog verliezen? 

Röntgenvisie

"Ik hou van eten. Ik hou ervan om over eten te praten en te schrijven en na te denken. Maar ik heb diabetes type één. Wat een last is, maar ook mijn superkracht. Ik kan door eten heen kijken, ik heb röntgenvisie." vertelt Larissa ons tijdens een zoom gesprek vanuit haar huis in Californië. "Ik zie geen donut, ik zie wat er in de donut zit, en wat die donut met mijn bloedsuiker doet. Ik kijk naar eten en weet wat er in mijn eigen lichaam gaat gebeuren. In mijn wereld is eten zo goed als hun primaire bouwstenen: koolhydraten, eiwitten, vet en vezels. Het is echt een belangrijke expertise die de meeste mensen niet hebben." 

Voordat Zimberoff de journalistiek in ging, had ze een lange carrière in de technologie als marketing professional. Nadat ze een aantal keer was ontslagen, besloot ze dat ze iets beters te doen had met haar leven. Dus ging ze terug naar school haalde een Master in Fine Arts in creatief schrijven en vond uiteindelijk haar niche in de wisselwerking tussen gezondheid en food-tech. "Ik heb een passie voor voeding en technologie en ik denk veel na over wat nieuwe voedingsmiddelen eigenlijk voor invloed hebben op onze gezondheid en ons lichaam.

"Veel bedrijven die, zoals ik het in mijn boek noem, 'new foods' ontwikkelen, pitchen hun producten op een manier waarin ze een oplossing bieden voor grote klimaatproblemen en een einde kunnen maken aan schade industriële landbouw aanricht. Wat natuurlijk issues zijn waar we goed over na moeten denken en die moeten worden opgelost. Tegelijkertijd wil ik niet dat we vergeten dat gezonde voeding ook heel belangrijk is."

Mysterieuze 'new foods'

Tijdens ons gesprek benadrukt Zimberoff het feit dat het Amerikaanse dieet veel leed heeft veroorzaakt. "Sinds het industriële tijdperk is ons voedselsysteem zo veranderd, dat ultra processed food is genormaliseerd. Het huidige Amerikaans/Westerse dieet veroorzaakt gezondheidsproblemen en er is een enorme toename van ziekten gerelateerd aan wat we eten. Ondertussen probeert niemand dat systematisch tegen te gaan. Grote voedselbedrijven verkopen hun junkfood zelfs aan andere landen, waardoor ze daar net zo ongezond worden als in de VS.

De afgelopen jaren is er onder consumenten steeds meer interesse in gezonde voeding; mensen kopen meer biologisch en kijken kritisch naar wat ze eten. Tegelijkertijd lijken we bij ‘new foods’ die met behulp van technologie worden gecreëerd - zoals kweekvlees - steeds minder te weten over de details en voedingswaarden. Als we dat probleem niet oplossen, dan zullen al deze ‘new foods’ ons nergens mee verder helpen."

Een andere stimulans om een boek over ‘new foods’ te schrijven was de groeiende belangstelling van vrienden, familie en zelfs onbekenden, gaat Larissa verder. "Ik kreeg steeds meer vragen over ‘new foods’. ‘Zijn ze lekker? Heb ik ze al geproefd? Is het gezond?’ Nadat ik een heel uitgebreid essay over plantaardige hamburgers had geschreven, besloot ik dat het tijd was voor een boek. Er was zo weinig bekend en de informatie die er was, werd vaak één op één gekopieerd uit persbericht, zonder verder onderzoek of kritische vragen. Dat was teleurstellend. Het doel van mijn boek is om mensen van informatie te voorzien. Wat winnen we en wat gaat er verloren als we een toekomst omarmen waarin eten in laboratoria wordt gemaakt? Zelfs in mijn boek, heb ik nog steeds vragen die onbeantwoord blijven. Bedrijven willen ze niet alle informatie vrijgeven  omdat het intellectueel eigendom is of omdat ze bezig zijn met octrooien aanvragen."

De belofte van precisie fermentatie

Van alles wat Zimberoff heeft gezien, bedrijven die ze heeft gesproken en nieuwe voedingsmiddelen die ze heeft uitgeprobeerd en onderzocht, is precisie fermentatie volgens haar de meest veelbelovende ontwikkeling. "Precisie fermentatie is een technologie die het mogelijk maakt om micro-organismen te programmeren om complexe organische moleculen te produceren, zoals eiwitten. Het is het idee om losse eiwitten in het lab te maken die we kunnen gebruiken om eten te maken dat bijna bio-identiek is."

"Precisie fermentatie wordt bijvoorbeeld gebruikt om stremsel te maken, een enzym dat wordt nodig is om melk te laten stremmen voor de productie van kaas. Dierlijk stremsel wordt meestal uit de maag van kalfjes gehaald. Inmiddels nu zijn er veel bedrijven in de foodtechindustrie die precisie fermentatie gebruiken om proteïnen te maken. Ik denk dat deze verschuiving van ‘new foods’ als een eindproduct, naar ‘new foods’ als  losse ingrediënten die ons voedselsysteem ondersteunen, heel nuttig kan zijn. Precisie fermentatie kan een oplossing bieden voor een aantal van de complexiteiten binnen de toeleveringsketen op industriële schaal. Toch blijf ik van mening dat het eten van natuurlijke voedingsmiddelen heel belangrijk blijft voor onze gezondheid."

Niet één oplossing

Hoe staat Zimberoff tegenover de vaak gehoorde kritiek dat het niet mogelijk is om de hele wereldbevolking te voeden met lokaal, biologisch, duurzaam volwaardig voedsel? "Ik ben het ermee eens dat als we allemaal zouden eten zoals jij en ik, we met het huidige voedselsysteem waarschijnlijk niet iedereen kunnen voeden. Maar we weten ook dat 40% van al het voedsel dat we produceren niet terechtkomt bij de mensen die het nodig hebben en wordt verspild. Dus in feite we maken genoeg genoeg eten. We hebben zelfs een overvloed aan voedsel; het komt alleen niet terecht bij de mensen die het nodig hebben."

Naast het herontwerpen van het Westerse dieet, zou Zimberoff daarom graag zien dat startups en venture capitalists aandacht besteden aan manieren om ervoor te zorgen dat eten voor iedereen even toegankelijk is, en dat er geen voedsel wordt verspild. "Wat als al onze middelen daar naar toe zouden gaan? En wat als er meer aandacht zou gaan naar het helpen van boeren om op een verbeterde en regeneratieve manier te werken? Ik denk dat de visie voor de toekomst hybride moet zijn, wat betekent dat regeneratief even belangrijk is als voedseltechnologie. Ik zie die twee werelden op dit moment alleen nog niet met elkaar in gesprek gaan."

Wanneer ons interview ten einde loopt, vraag ik Zimberoff hoe haar ideale voedselsysteem er in de toekomst uit zou zien. Haar antwoord vormt geen verrassing: het zou een hybride systeem moeten zijn waarin de wereld van tech en bio samenkomen, met de nadruk op lokaal. "In plaats van dat Impossible Foods hun standaard hamburgers aan de hele wereld verkoopt, zou het geweldig zijn als er een Impossible in China zou zijn en in Brazilië en in Barcelona en Madrid. En dat er in het zuiden van Spanje misschien zou er een andere producent is met wie ze samenwerken en dat er gebruik wordt gemaakt lokale ingrediënten. Het zou het mooi zijn als ze voedsel produceren dat cultureel resonant is. Dus oké, misschien hebben we in de toekomst nog steeds grote bedrijven die over de hele wereld voedsel produceren, maar ik wil dat er lokale oplossingen zijn die zinvol en gezond zijn voor ieder gebied".