Nederlandse gasten rekenen voor een lunch gemiddeld €28,05 af, terwijl Belgische gasten €38,20 betalen, zo blijkt uit Lightspeed-kassadata van ruim 6.500 horecazaken in Nederland en België. Hoewel Nederlanders thuis vaak binnen een half uur lunchen met een boterham en een glas melk, groeit de behoefte aan een uitgebreider lunchmoment buiten de deur. Waar liggen de kansen voor ondernemers?

De lunchcultuur in Nederland is in opkomst, maar blijft qua bestedingen dus nog flink achter op die van België. Waar Nederlanders de lunch vaak functioneel benaderen – snel, efficiënt en vaak solo – ziet het buurland het middaguur als een gelegenheid voor sociaal contact, comfort en culinaire kwaliteit. Het gemiddelde bestedingsbedrag tijdens de lunch ligt er hoger, maar er wordt ook meer tijd voor het eetmoment genomen. 

De Nederlandse lunchgast geeft gemiddeld €28,05 uit. Vergeleken met 2018 geven Nederlanders gemiddeld 57% meer uit aan een lunch buitenshuis (gecorrigeerd voor inflatie). Jongvolwassenen tussen 25 en 40 jaar stuwen deze groei. Volgens het FoodService Instituut Nederland (FSIN) luncht 37% van hen minstens één keer per week buiten de deur. Dat biedt kansen voor ondernemers.

Lunch als economisch vliegwiel

Het aantal Belgische toeristen in Nederland groeit, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau van Statistiek (CBS): van 1,3 miljoen in 2010 naar 2,6 miljoen in 2024. In 2030 worden voor het eerst meer dan 3 miljoen Belgische bezoekers verwacht. Daarmee zijn Belgische gasten voor het lunchmoment een belangrijke doelgroep voor Nederlandse horecaondernemers. 

Koppel lunch aan je regio

Drie factoren zorgen voor een gemiddeld hogere lunchbesteding: een aantrekkelijke omgeving, veel (dag)toerisme en een levendige lokale economie. Je hoeft niet aan zee te liggen om hoge lunchbonnen te realiseren. Belgische steden als Deinze (€67,94) en Oudenaarde (€58,67) bewijzen dat. Wat daar werkt? Gasten krijgen een weerspiegeling van de streek op het bord geserveerd. Denk aan streekproducten, slow food-arrangementen of seizoensacties met lokale insteek. 

Stef Driessen, sector banker Leisure bij ABN AMRO: “Een lunch met streekproducten geeft gasten op een laagdrempelige manier een gevoel van de regio. Door de lunch te koppelen aan gastronomische arrangementen, slow food-routes of seizoensacties krijgen gasten een sterkere band met de plek.” Het lunchmoment wordt voor een horecaondernemer meer dan een maaltijd: “Het wordt een manier om lokale leefbaarheid en duurzame toeristische waarde te versterken.”

Flexibel, laagdrempelig en plantaardig

Volgens FSIN is het verschil in bestedingu tussen jonge en oudere gasten klein (tussen de €16 en €18 per lunch, per persoon), wat betekent dat er op brede schaal behoefte is aan toegankelijke en flexibele lunchopties. Driessen: “Jongeren stappen over op meerdere kleine eetmomenten verspreid over de dag. Gemak en flexibiliteit spelen hierin een centrale rol. Dit maakt duidelijk dat één standaard lunchmoment niet langer voor iedereen volstaat. Ondernemers doen er verder goed aan om in te spelen op de groeiende vraag naar lichte, gezonde en voedzame opties. Oftewel: kleinere porties en ook gerechten die plantaardig, glutenvrij en zuivelvrij zijn verdienen een plek op de menukaart.”

In een eerder interview met Food Inspiration over de Nederlandse lunchcultuur, tipt horecaondernemer Ron Blaauw om de lunch in het hogere segment laagdrempelig te houden, met eenvoudige keuzes op de kaart. “Dus ook met een salade en een mooi frietje. Houd het informeel en zorg voor snelle service.”

Onderscheiden met de lunch

Om herhaalbezoeken te stimuleren adviseren horecaondernemers die meededen aan een enquête vanuit ABN AMRO om een onderscheidend lunchgerecht te serveren dat nergens anders verkrijgbaar is. Zo serveert Ruby Rose in Utrecht tijdens de lunch bijvoorbeeld de ‘Ruby Tree’ – een boomvormige étagère met negen glazen. “Hiervan serveren we er tientallen tijdens een lunchshift. Alles wordt vers bereid, van de gamba’s tot de gepocheerde eieren en amandelcrème”, aldus chef-kok Damian Moes.

Lees ook

Ruby Rose blijft knallen: 5 jaar na de opening nog steeds wachtlijsten voor een reservering

Damian Moes: “Overweldigd door het interieur, maar gasten komen terug voor het eten”

Zakelijke gasten

Speel in op de zakelijke gasten. Bied naast de reguliere à-la-cartegerechten, ook een arrangement aan met twee tot drie gangen die je serveert binnen een uur. Servais Tielman van restaurant Beluga Loves You in Maastricht biedt dit bijvoorbeeld aan. "Onze businesslunch serveren wij binnen het uur. Deze lunch bestaat uit een voorgerecht en een hoofdgerecht inclusief een aperitief, één glas wijn en koffie met friandises als afsluiter.” De lunch kan worden uitgebreid naar drie gangen. "De businesslunch wordt ook veel besteld door dagjesmensen die Maastricht bezoeken."

Lees ook

Sterrenchefs over de veranderende lunchcultuur

De aanpak van Ron Blaauw, Margo Reuten, Soenil Bahadoer, Jeroen Achtien en Servais Tielman

Tips voor de menukaart:

  • Bouw je menukaart modulair op met vertrouwde lunchklassiekers voor oudere gasten én verrassende opties voor jongere eters.

  • Bied lichte, gezonde gerechten aan. Deze sluiten goed aan bij de voorkeuren van de jongere gast. Kijk ook goed naar de portiegrootte.

  • Bied beleving. Sfeer en presentatie maken het verschil. Denk aan samengestelde lunchplanken, seizoensgebonden specials of shared dining-gerechten.”

  • Zet je regio op de kaart. Denk aan streekproducten, slow food-arrangementen of seizoensacties met lokale insteek.

  • Introduceer een arrangement voor zakelijke gasten: bijvoorbeeld een tweegangenlunch die je serveert binnen een uur.

Steden met de hoogste lunchbonnen in Nederland

In Nederland vormen Zwolle (€50,24), Delft (€36,71) en Amersfoort
(€33,29) een verrassende top drie in de ranglijst met hoogste gemiddelde lunchbestedingen. Deze steden laten zien dat een historisch centrum in combinatie met een kennisintensieve economie interessant kan uitpakken.

België – en vooral Vlaanderen– domineert de ranglijst met hoogste gemiddelde lunchbestedingen, de zogenoemde ‘Bourgondische Lunchindex 2025’. Van de vijftien plaatsen met de hoogste lunchbonnen liggen er veertien in België, waarvan dertien in Vlaanderen. 

Top 5 Nederland

1. Zwolle: €50,24
2. Delft: €36,71
3. Amersfoort: €33,29
4. Maastricht: €33,02
5. Utrecht: €31,39

Top 5 België

1. Deinze: €67,94
2. Knokke-Heist: €59,70
3. Oudenaarde: €58,67
4. Nieuwpoort: €57,54
5. Namen: €52,67

Over het onderzoek

In totaal zijn ruim 6.500 restaurants geanalyseerd door Lightspeed, ongeveer 4.000 in België en ruim 2.500 in Nederland. In grotere steden, zoals Amsterdam, Antwerpen en Gent, gaat het om enkele honderden horecalocaties. Een gedeelde eigenschap is dat deze zaken allemaal beschikken over zitgelegenheid voor gasten. De analyse richt zich op lunchtransacties, tussen 11:00 uur ’s ochtends en 14:00 uur ’s middags. De meetperiode loopt van april 2024 tot en met maart 2025. Bestellingen via bestelzuilen (voornamelijk in fastservice), supermarkten, benzinestations en online orders bij bezorgrestaurants zijn buiten beschouwing gelaten.