"Nee", zeggen ze in de stand van Frio Food op de horecabeurs in Hardenberg. "Iets nieuws hebben we niet…" Rond de wandelgangen van Horecava vielen soortgelijke geluiden te beluisteren. Weinig nieuwe smaakmakers onder zon. Het is blijkbaar bij uitstek een tijd om klassiekers te koesteren.

Wie herinnert zich niet de beursjaren dat de branche werd bedolven onder een lawine primeurende snacks, bites, hapjes en andere smaakmakende producten? Vakbladen publiceerden dikke bijlages met een opsomming van tientallen, in de vetste jaren wel honderden introducties. Dat dit in 2024 niet het geval is, is niet verwonderlijk. Het is een moeilijke tijd voor nieuwe lekkernijen en baanbrekende smaakinnovaties. 

Negatief consumentenvertrouwen

De doorsnee-consument is heden ten dage onzeker. En al een aantal jaar, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De consumptieve Nederlander was volgens het CBS al eind 2019, dus nog voor de corona-uitbrak, wankelmoedig. Het consumentenvertrouwen sloeg al ruim vijf jaar geleden om naar nipt negatief (-1 en -2) en sinds de zomer van 2019 is het consumentenvertrouwen negatief gebleven. Sinds begin 2022 zit het negativisme zelfs onveranderd royaal in de dubbele cijfers.

De stemming fluctueert van -28 in januari 2023 tot -59 in september 2022, de maand dat de gasprijzen piekten. Sinds 1986, toen het CBS de metingen startte, zaten we met z’n allen niet zo lang en zo diep in het kamp van de pessimisten.

Negatief horecavertrouwen

Voor de horeca betekent dit volgens ervaringen uit eerdere crises steevast: vraaguitval, en lagere gemiddelde bestedingen. De omzet van de foodservicemarkt groeide in 2023 dan wel met 13%, maar die omzetgroei was vrijwel geheel te danken aan prijsstijgingen en niet zo zeer aan volumegroei, zo concludeert ook het FSIN. Vanwege de kostenstijgingen is de marge van horecabedrijven zelfs slechter dan in voorgaande jaren. Kortom: de horeca groeit eigenlijk niet, er wordt minder besteld en de winstgevendheid neemt af.

Ook de doorsnee-horecaondernemer is nu al een jaar cijfermatig in mineur. De stemming steeg na de laatste lockdown van 2022 kortstondig tot grote hoogten. Maar volgens het meest recente CBS-cijfer ligt het vertrouwen in de branche zelf nu op -19,5.

Tijd voor klassiekers

Negatieve cijfers inspireren doorgaans niet bijster. Het lijkt nu niet de goede tijd om de consument met verbluffende noviteiten te bestoken. Hoe treurig en verdrietig ook, het is natuurlijk niet voor niks dat in 2023 vooral pioniers met prachtige nieuwe smaken hun deuren sloten of failliet gingen.

Het lijkt erop dat klassiekers in dit tijdsgewricht kansrijker zijn. In de stand van Frio Food liggen oudgedienden met een lange staat van dienst te shinen in het glanzende licht van de standvitrine. Denk aan snacks als de berehap, de lange lummel en zelfs het Jochempie (een gehaktsnack met stukjes ui). Het lijkt een goede keus om deze klassiekers van de frituur nog maar eens voor het voetlicht te brengen.

Ik moet in dit verband denken aan een interview dat ik had met de topvrouw van McDonald’s Nederland. In de coronatijd zei zij, Annemarie Swijtink: "Weet je wat we zien? Gasten kiezen weer voor onze vertrouwde producten. In tijden van onzekerheid grijpen mensen terug op typische coreproducten zoals de Big Mac."

Lees hier het interview met directeur McMarketing Annemarie Swijtink »

Wat is jouw Jochempie?

Een middel tegen gebrek aan bestedingsbereidheid bij de consument is dus: klassiekers in de spotlights zetten. Dat geeft gasten een warm en vertrouwd gevoel nu ze structureel wankelmoedig zijn. Laten we het zo zeggen: de smaak van vroeger roept meer veilige geborgenheid op dan het onbekende nieuwe. Dit geldt misschien niet voor alle generaties, maar zeker voor hen die niet tot de Millennials en Gen-Z'ers behoren.

Gaat het Jochempie van Frio Food weer gouden tijden tegemoet? Trouwens, over klassiekers gesproken. Zou die oliebollenkraam bij de uitgang van de beurs in Hardenberg toeval zijn geweest? Ik zag er oud-Hollandse appelbeignets liggen. Veel klassieker krijg je het niet in foodservice.