De kerststol is bijna verplicht onderdeel van een kerstpakket

Maar hoe is dit zoete broodje eigenlijk in onze kersttradities beland? Feiten en cijfers over de bepoedersuikerde caloriebom.

 

  • De originele ‘Weihnachtstollen’ of ‘Christstollen’ komt uit Dresden. Tenminste: hier werd in 1474 voor het eerst in een officieel document melding gemaakt van de lekkernij. Andere bronnen denken dat de kerststol in 1427 voor het eerst gebakken zou zijn aan het koninklijke Saksische Hof. ‘Stol’ zou een oud woord zijn voor ‘stut’, dat is de bakvorm in de oven.

  • De kerststol is eigenlijk gewoon luxe krentenbrood, gevuld met amandelspijs en bestrooid met poedersuiker. De stol ontstond eigenlijk uit conflict: in de late middeleeuwen namen de kruisridders van hun tochten onbekende producten en specerijen als kardemom en kaneel mee. Hiervan maakten bakkers naar verluidt de eerste kerststollen.

  • De kerstkilo’s zijn berucht. En daar draagt de kerststol behoorlijk aan bij. Afhankelijk van de bereidingswijze bevat een stuk kerststol met amandelspijs van 100 gram ruim 280 calorieën. Eet je de stol met een lekkere laag roomboter, dan zul je in het nieuwe jaar nóg betere voornemens moeten maken met betrekking tot de sportschool: 5 gram roomboter bevat zo’n 37 calorieën.

  • De amandelen in de stol compenseren trouwens iets van de ongezonde effecten van het eten van stol. Amandelen zijn onder meer goed voor hersenen, hart en bloedvaten.

  • Sommige geschiedkundigen denken dat de vorm van de kerststol gezien kan worden als een symbool voor het kerstkind. Vandaar dat de traditie ontstond dit brood juist rond kerst te eten: bij de kerstbrunch en op kerstavond na de nachtmis.

  • De lekkerste kerststol van Nederland vind je waarschijnlijk in Boxmeer. Bakker Gommans won in het verleden drie keer op rij de verkiezing om de lekkerste kerststol, een keer voor de lekkerste oliebol, én werd in 2018 uitgeroepen tot beste bakker, aangesloten bij het bakkersgilde.

  • Het belangrijkste verschil tussen een kerststol en een paasstol? Het moment in het jaar waarop je het eet.

  • Zonder amandelen geen spijs. Zonder spijs geen stol. Nederland importeert jaarlijks ongeveer 20.000 ton amandelen. Rond de 75% hiervan is afkomstig uit Californië, Spanje levert zo’n 14% van onze amandelen. Iets meer dan de helft exporteren we ook weer. Vooral naar Duitsland, gevolgd door Engeland, Frankrijk en België.

  • Supermartketen Lidl bakte in 2010 de grootste kerststol ooit: 400 kilo. De stol had een lengte van 72,1 meter en bevatte 92 kilo krenten en rozijnen en 90 kilo amandelen en noten.

Fotografie: Eliza Adam