De koffie-industrie leidt tot ontbossing. Daarnaast krijgen veel koffieboeren zwaar onderbetaald. Toch drinken we er geen kopje minder om. Gelukkig zijn er koffieproducenten die zien dat het duurzamer en socialer kan. Deze ondernemers werken aan de koffie van de toekomst.

Koffie is een belangrijke margemaker in de horeca. De jaarlijkse wereldwijde koffie-omzet is goed voor zo’n 200 miljard euro. Daarvan komt maar zo’n 10% bij de boeren terecht. Zij doen het zware werk maar worden daarvoor het minst beloond. Daarnaast leidt de koffie-industrie tot ontbossing. Want voor de productie van koffiebonen zijn koffieplantages nodig en daarvoor worden massaal bossen gekapt. Dagelijks verdwijnen er als gevolg van de koffieproductie grofweg 95 duizend voetbalvelden aan bomen, zo berekende het Wereld Natuur Fonds. Dat is een voetbalveld per seconde. Maar het kan ook anders. Dat bewijzen Northern Wonder, Joffee, De Laat Coffee, Wakuli, LOT61 en Moyee

Northern Wonder: koffie van niet-tropische ingrediënten

David Klingen startte in 2022 met koffiemerk Northern Wonder, een bedrijf dat koffie maakt zonder koffiebonen, maar op basis van Nederlandse kikkererwten, lupine en granen. De koffie laat zich volgens Klingen op het gebied van smaak en beleving meten met ‘gewone’ koffie. Northern Wonder bevat ‘gewoon’ cafeïne. Het ‘wonder van het noorden’ afficheert zichzelf als tegenhanger van de minder duurzame koffie uit het zuiden.

De producten van Northern Wonder kunnen veel horecazaken van een hoofdpijndossier afhelpen. “Horecabedrijven die bewust willen ondernemen met oog voor mens en milieu, doen moeite om duurzaam en lokaal in te kopen en verantwoord te werken. Maar op het gebied van koffie kon dat nog niet. Inmiddels is de ‘koffie’ van Northern Wonder verkrijgbaar bij Albert Heijn als filterkoffie en capsules. Cold brew volgt binnenkort. 

Lees hier meer over de bonen van Northern Wonder »

LOT61: Koffie per zeilschip

LOT61 is een koffiebranderij en koffieketen in Amsterdam. Oprichter Adam Craig startte ooit met een koffiezaak in Sydney. Nadat hij drie koffiebars oprichtte in New York – die door de New York Times werden uitgeroepen tot de beste ter wereld – besloot de ondernemer zich in 2013 te vestigen in Amsterdam. Op de Kinkerstraat opende hij een branderij en koffiezaak. Al snel werden de koffiebonen ook op veel andere plekken in en buiten de stad geserveerd en verkocht. Inmiddels is het label uitgegroeid tot een begrip in de stad en is er onlangs een flagshipstore in het DoubleTree by Hilton Amsterdam vlakbij het Centraal Station geopend. 

In 2020 maakte Craig meerdere investeringen om het bedrijf te verduurzamen en werd een  circulariteitbeoordeling uitgevoerd om uiteindelijk een B-corp te worden. De focus van LOT61 ligt op het controleren van het waterverbruik op de boerderijen waarvan koffie wordt geïmporteerd en ook goede arbeidsomstandigheden staan hoog in het vaandel. Verder zorgen herbruikbare of recyclebare producten voor een lagere ecologische voetafdruk, een voorbeeld is de verkoop van composteerbare koffiepads. Ook wordt de koffie van LOT61 per zeilschip geïmporteerd vanuit Brazilië en Colombia, daarmee wordt 90%CO2-uitstoot bespaard.

Joffee: Dominicaanse koffie voor een eerlijke prijs

Ook al trekt de koffieteelt een zware wissel op veel producerende landen, toch zijn er tegelijkertijd landen die hun koffiehandel graag willen uitbreiden. De Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld. Minder dan 1% van de koffie die we in Nederland drinken komt uit de Dominicaanse Republiek. En dat terwijl deze regio een van de beste soorten koffiebonen ter wereld produceert. Jhonfy Fernandez wil daar verandering in brengen. Hij richtte Joffee op, waarmee hij direct bij boeren in de Dominicaanse Republiek koffiebonen inkoopt, tegen een eerlijke prijs. Zijn kiloprijs is 340% hoger dan de gemiddelde prijs die een Dominicaanse koffieboer voor zijn bonen ontvangt. Daarmee stimuleert Fernandez de lokale economie in de Dominicaanse Republiek, tevens het land waar hij zelf geboren is. “Ik doe dit voor de wereld, voor het klimaat, maar bovenal ook om ‘mijn’ mensen een eerlijke toekomst te bieden.”

Meer weten over Joffee? Bekijk dit artikel »

De Laat Coffee: CO2-neutrale koffiebranderij

Klimaatverandering heeft een enorme impact op de koffieoogst. Koffieboeren gaan een onzekere toekomst tegemoet. Als de koffie-industrie blijft opereren zoals nu, zal in 2050 het gebied dat geschikt is voor koffieproductie zijn gehalveerd. Als afnemer en verwerker van koffiebonen is het Nederlandse bedrijf De Laat Coffee zich heel bewust van dit probleem. Het bedrijf werkt hard om hun eigen milieu impact te minimaliseren. Daarom brandt de koffiebranderij op biomassa en niet op gas. De koffieboon wordt met lucht gekoeld in plaats van water. Daardoor wordt veel gas en water bespaard. De koffiebranderij werkt daarnaast volledig circulair. De Laat wil niet de grootste koffiebranderij ter wereld worden, maar de meest duurzame. 

Wakuli: betere koffie tegen een betere prijs

Wakuli is een koffieketen in Amsterdam die naar eigen zeggen betere koffie verkoopt tegen een betere prijs. Bij dit bedrijf staan de producenten centraal. Wakuli betekent ‘boeren’ in het Swahili, een taal die in koffieregio Oost-Afrika wordt gesproken. Oprichters Yorick Bruins en Lukas Grosfeld kopen de bonen direct bij boeren in Oost-Afrika in. Door de tussenhandelaar en de supermarkt over te slaan kan Wakuli een eerlijke prijs betalen aan de producenten, en een eerlijke prijs rekenen aan de consumenten. De prijs voor de gast is vergelijkbaar met de prijs in andere koffiebarren, maar de prijs voor de boer is een stuk eerlijker. 

Lees hier meer over Wakuli »

Moyee: creëert banen in Afrika en Latijns-Amerika

Ook koffiemerk MoyeeCoffee zorgt voor een eerlijke prijs voor boeren en medewerkers in hun hele keten, ook wel FairChain genoemd. Moyee heeft direct contact met de boeren waar ze afnemen in Afrika en Latijns-Amerika. 90%van de koffie van Moyee wordt in het land van herkomst gebrand en verpakt, wat zorgt voor meer banen ter plaatse en daarmee helpt bij het bestrijden van de armoede. In 2030 wil Moyee CO2-neutraal zijn. De koffie uit Ethiopië is al biologisch geteeld en die kennis wordt nu overgedragen naar andere landen waar Moyee koffie vandaan haalt, zoals Kenia.