De zoektocht naar plantaardige proteïne is een race naar de holy grail. Zeewier? Algen? Bonen? Paddenstoelen? Allemaal voorlopers in de grote eiwittransitie. De nieuwste plantaardige eiwitbelofte heet eendenkroos. Twee jonge Nederlandse ondernemers vertrokken naar Californië en startten Plantible, een veelbelovende start-up met als missie eendenkroos wereldwijd op de kaart te zetten.

De laatste jaren zien we steeds meer (nieuwe) plantaardige eiwitbronnen oppoppen. Niet zo gek, aangezien de marktvraag naar alternatieven voor dierlijke eiwitten is enorm. New kid on the block is lemna, oftewel eendenkroos. Een waterplant die we vooral kennen uit de sloot. Het groene plantje is een van dé voedselbeloften van dit moment. Aan Wageningen University & Research wordt er al langer onderzoek naar gedaan. In Silicon Valley is nu een van de eerste commerciële eendenkroos-farms van start gegaan. 

Twee Nederlandse ondernemers, Tony Martens en Maurits van de Ven (beiden 32 jaar), zijn de founders van Plantible. Vier jaar geleden verhuisden zij naar Amerika om daar hun droom waar te maken. Hun bedrijf claimt de code van eendenkroos gekraakt te hebben als dé ultieme bron van plantaardig eiwit. Toepasbaar in bijvoorbeeld vleesvervangers, pizza’s en sportdrankjes. De start-up kreeg in september 2021 nog een nieuwe kapitaalinjectie van 21 miljoen dollar, nadat bij een eerdere ronde al bijna vijf miljoen dollar startkapitaal was opgehaald bij onder meer voedingsgigant Kellogg’s.

Wonderplantje

Eendenkroos, ook wel waterlinzen genoemd, is een soort wonderplantje. Het levert tien keer zoveel eiwit per hectare als bijvoorbeeld soja en groeit razendsnel. “Our mighty and itty bitty lemna may well be the most protein efficient crop in the world based on land and water requirements”, stellen de oprichters opgetogen op hun website. Onder de juiste omstandigheden verdubbelt de massa elke 48 uur. De meeste andere plantaardige eiwitbronnen kunnen maar maximaal één keer per jaar worden geoogst. Eenmaal bewerkt is het bovendien neutraal van smaak en heeft het eigenschappen die dierlijk eiwit benaderen. Daardoor is eendenkroos breed toepasbaar in voedingsmiddelen zoals snacks, snoep en baksels.

Van Silicon Valley naar Texas

De eendenkroosboerderij van Plantible is gevestigd in een landbouwgebied in Californië, nabij San Diego. De boerderij is een soort aquafarm met grote plastic overkappingen, zoals bij groentekassen, met waterbassins waarop het eendenkroos groeit. Inmiddels is het bedrijf uitgebreid naar Texas om daar de productie op te schalen. De Research&Development-afdeling en de pilot-boerderij blijven in Californië. Daar zijn meer experts te vinden op het gebied van biochemie en voedseltechnologie. Inmiddels is het team sterk gegroeid en werken er al meer dan dertig mensen bij Plantible Foods.

Rubisco-eiwit

Het eendenkroos dat Plantible gebruikt is een speciaal soort dat je niet in de sloot achter je huis zult aantreffen. Het wordt onder gecontroleerde omstandigheden geteeld in grote waterbassins met bewegend water. Uit het kroos wordt een eiwit, genaamd Rubisco, onttrokken. Rubisco is een planteneiwit dat ook in spinazie, bietenbladeren en algen voorkomt. Van 100 kilo eendenkroos blijft uiteindelijk ongeveer 1 kilo aan eiwitpoeder over. Plantible is niet de enige partij die bezig is met eendenkroos, maar wordt in investeringskringen wel als een van de grote beloften gezien. Eind 2019 won de start-up de Holland in the Valley-award voor innovatieve Nederlandse ondernemers aan de Amerikaanse westkust. Silicon Valley is behalve een broedplaats voor software, ook een kweekvijver voor innovatieve voeding.

Novel food

De reden dat de Nederlandse ondernemers voor Amerika kozen is de betere toegang tot kapitaal van durfinvesteerders. Daarnaast is de wetgeving voor dit soort superfoods in Amerika minder rigide dan de strenge wetgeving in Europa zo leggen de oprichters uit in deze video. Het is momenteel in de EU nog verboden om eendenkroos te verkopen als voedsel, ondanks dat het in andere landen, bijvoorbeeld in Azië, veelvuldig wordt gegeten. Alles wat vóór 1997 niet regelmatig in Europa gegeten werd, is een zogenoemd ‘novel food’ en moet eerst goedgekeurd worden door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid. Tot die tijd mag het niet als eten worden verkocht. Dat is dus ook het geval met eendenkroos.

Volgt Europa?

In de Verenigde Staten kun je al kroos in poedervorm kopen, om toe te voegen aan bijvoorbeeld smoothies, muffins of soep. Onlangs keurde de Amerikaanse voedsel- en warenautoriteit het eiwitpoeder van het bedrijf Parabel goed. En in Israël brengt het bedrijf Hinoman eendenkroos op de markt. Hoewel wetenschappers al langer overtuigd zijn dat kroos voedzaam en gezond is, lijkt het nu pas ontdekt te worden. De verwachting is dat eendenkroos vanaf komend jaar ook op de Europese markt zal worden toegelaten.